شرکت رنگچی شیمی ،نماینده انحصاری شرکت بایر آلمان، برترین تولید کننده اکسید آهن و اکسید کروم در جهان میباشد.
پیگمنتهای اکسید آهن جهت تولید سیمان رنگی،انواع سنگ مصنوعی و دکوراتیو،انواع کفپوشهای بتنی ،سنگفرشهای
خیابانی،جداول و قطعات بتنی،مبلمان شهری و آسفالت رنگی کاربرد دارد
مقدمه:
• رنگ مسیر را نشان میدهد
• طبیعت و انسان دردنیای رنگ زندگی می کنند. مسیرها، جاده ها و میادین عمومی انواع گسترده ای از مناظر شهری و طبیعی را به روی ما می گشایند.
• از روزهایی که زمین زیرپای ما و چرخها به رنگهای خاکستری محدود می شد، گذشته است و طراحی مناظر شهری و مدرن به دلیل المانهای طراحی رنگی شده اند. بتون آسفالتی رنگی و علامات ترافیکی روی آسفالت رنگی که مسیری را نشان می دهند، مناطق و میادین را تزیین کرده اند. تنالیته های قوی و ملایم، با محیط اطراف ما ـ با رنگهایی که در زندگی ما وجود دارند ـ سازگاری یافته اند.
آسفالت رنگی از رویا تا واقعیت :
رنگدانههایی که قرار است از این پس لابهلای ذرات قیر بنشیند تا از سیاهی یکدست سطح جادهها ، از قوطیهای رنگ، کارگران قلم مو به دست، ماشینهای رنگپاش و رنگکاری چندباره آسفالت خیابانها بینیاز شویم.
کاربردها:
برای مشخص کردن محل عبور عابران پیاده، مشخص کردن بخشهای مختلف بزرگراهها، سطح سرعتگیرها، کشیدن حصار در جاده برای مشخص کردن مسیر ویژه دوچرخه سواری و پیاده روی و محوطه های ورزشی و... از آسفالت رنگی به جای رنگ کردن سطح آسفالت می توان استفاده کرد.
مزایا:
تفکیک خطوط و مسیرهای ویژه و مقاومت در برابر سرخوردگی (رنگ باعث افزایش سرخوردگی تا حد 40 درصد می شود)
سطح روشن و مناسب برای روسازی پل ها و معابر دیگر مانند تونل ها و زمین های ورزشی(کاهش مصرف انرژی روشنائی تا 30 درصد)
زمان و حجم عملیات کمتر در مقایسه با مسیرهائی که ابتدا آسفالت و سپس رنگ آمیزی می شوند.
تولید آسان و عدم نیاز به تکنولوژی پیچیده،
طول عمر بسیار بیشتر (تا زمان از بین نرفتن آسفالت ) نسبت به رنگ
مقدار مصرف:
در صد اختلاط پیگمنت قرمز 130 بایفروکس در آسفالت معادل 5 درصد وزن کل آسفالت ( هم وزن قیر مصرفی) میباشد.
نحوه تولید:
نحوه تولید بسیار ساده میباشد و نیازمند تجهیزات خاص و نیروی متخصص نمیباشد.قبل از استفاده از قیر در میکسر باید معادل 5 درصد وزن
آسفالت ،پیگمنت را به شن و ماسه داخل میکسر اضافه نمود و بعد از 10 الی 15 ثانیه ای که شن و ماسه همراه پیگمنت میکس شد سپس قیر را اضافه کرده و در آخرآسفالت رنگی با رنگ قرمز بسیار زیبا و با کیفیت خواهید داشت .
پروژه های اجرا شده:
پیست دوچرخه سواری بلوار کشاورز و پارک تیموری طرشت که توسط شرکت سولار صنعت اجرا گردیده
مسیر اتوبوسرانی شهر اصفهان که توسط شهرداری اصفهان اجرا شده
زمین بازی دانشکده کشاورزی استان گلستان
اجرای محوطه ویلائی و زمین بازی توسط شرکت سولار صنعت
تماس با ما:
خواهشمند است جهت کسب هرگونه اطلاعات ،دریافت نمونه و کاتالوگ تماس حاصل فرمائید.
جهت دیدن کاتالوگ از آدرس زیر نیز میتوانید استفاده فرمائید.
http://www.bayferrox.us/product_information/product_literature.cfm
شهر یک اثر هنری بزرگ است که آفرینندگانی به وسعت خود و به تعداد جمعیتش دارد.
هدف غایی یک شهر ایجاد محیطی دلنشین و راحت و پرورنده به عنوان یک بستر زندگی عمومی است. در یک فضای شهری مردم در حداکثر ارتباط و تعامل بایکدیگر قرار میگیرند. امروزه شهر نشینی به صورت جزء جداناشدنی جوامع بشری درآمده است. برآورده ساختن نیاز انبوهی از مردم که از یک محیط مشترک برداشتهای متفاوتی دارند شهرها را به موجوداتی زنده و پویا تبدیل کرده است که طراحی های شهری از مقیاس خرد و کلان را تحت تاثیر قرار میدهد. وسعت و افزایش شهر نشینی در ده های اخیر برنامه ریزان را بر آن داشته که به مسائل اقتصادی فرهنگی و به خصوص نظام اجتماعی توجه ویژه ای داشته باشند. و در صدد ایجاد و طراحی محیطی مناسب و دلپزیر برای شهروندان برآیند. چنین محیطی با گوناگونی بسیار نوعی آزادی انتخواب به شهروندان میدهد و در واقع زمینه خلاقیت را فراهم میکند. فضای یک شهر حداکثر ارتباط را با مردم و زیستگاه پیرامونشان برقرار میسازد و خود نیز به صورت یک فضای رابط در تعاملات اجتماعی میان شهر وندان عمل میکند و تنها راه برقراری درست ارتباط میان شهر و شهروندان و ارتباط میان شهروندان با یکدیگر به واسته محیط شهری ارائه امکانات مناسب شهری است.
در فضای میان ساختمان ها و بناها، عناصر مکملی نیاز است تا زندگی شهری را سامان بخشد، تجهیزاتی که، امکان زندگی را در فضای محصور میان ساختمانها فراهم آورد. این اجزاء، جریان حرکت، سکون، تفریح و اضطراب را در شهر تنظیم می کنند و به آن روح می بخشند.
از زماني كه ديد شهروندان و شهرداران ما تنزل يافت كه شهر تنها مجموعه اي از آهن و بتن است براي اين كه عده اي در خانه هاي آن زندگي كنند و در خيابان هايش خودرو برانند، شهرهاي ما از زيبايي تهي شدند. در حالي كه علاوه بر تأمين نيازهاي اوليه شهروندان، بايد با ديد هنري و زيبايي شناسانه هم به شهر نگاه كرد تا امكان زندگي با كيفيت بالا براي جمعيت شهرنشيني كه روزبه روز تعدادشان افزايش مي يابد فراهم شود. آيا اگر در دوره صفويه مثل ما به شهر نگاه مي شد، اينك معجوني از هنر، معماري و زيبايي به نام شهر اصفهان وجود داشت؟ همين ديد هنري است که به شهر هويت مي دهد. بسياري از شهرهاي قديمي و تاريخي ما كه هنوز بافت قديمي شان را حفظ كرده اند؛ ظاهر باهويتي دارند. ولی هم اکنون ناهمگوني در شهرهاي ما به ريزترين بخش هاي مبلمان شهري نيز كشيده شده است. پل روي جوي هاي آب، شكل سطل هاي زباله و جاي نصب آنها، نيمكت پارك ها، شكل و رنگ نرده ها، تابلوهاي راهنما و ... ظاهراً بي اهميت هستند درحالي كه اين ها جزو مبلمان شهري و هويت شهرهاي ما هستند كه درباره آنها زياد فكر نشده است.
اينها همه ناشي از بي توجهي به طراحي شهري يا همان مبلمان شهري است. شكل جوي آب، نماي ساختمان ها، جداول كنار خيابان ها، جاي كيوسك های تلفن، جاي ايستگاه هاي تاكسي و اتوبوس، مكان نصب تابلوهاي تبليغاتي و ... همه جزو مبلمان شهري محسوب مي شوند ولی متاسفانه در ايران به اين مقوله تا کنون توجه ای درخور شان نشده است.
نمونه یک ایستگهاه اتوبوس مدرن در برزیل
تعریف مبلمان شهری
اثاثیه، تجهیزات یا مبلمان شهری، اصطلاحات رایج این تسهیلات و امکانات شهری هستند.
این تسهیلات در انگلستان بیشتر به «مبلمان خیابانی» و در امریکا به «مبلمان همگانی» با «مبلمان فضای باز» معروف است.
در واشکافی واژه اثاثیه شهری یا مبلمان شهری به مفاهیم قابل تاملی اشاره میشود: «اثاثیه، جمع اثاث به معنای وسایل و لوازم زندگی است. تجهیزات، جمع تجهیز، در مفهوم آراستن و بسیج کردن و بیشتر به وسایل و ساز و برگ نظامی اطلاق می شود. مبلمان واژه فرانسوی به معنای مجموعه اثاثه و دکوراسیون یک محل است.».
رایج ترین ترکیب واژگانی (( مبلمان شهری )) است که میتواند در بر گیرنده مفاهیم ضمنی و کاربردی گسترده ای باشد. در درواقع از واژه مبلمان شهری بر می آید که این ابزار و وسایل جهت استفاده عمومی به صورت مستقیم و غیر مستقیم تعیین کننده روابط میان شهروندان بایکدیگر یا با محیط اطرافشان میباشد.
مبلمان شهری به مجموعه وسیعی از وسایل- اشیاء- دستگاه ها- نمادها- خرده بناها و عناصری گفته میشود که جهت ایجاد آسایش- حفاظت- زیبایی- راحتی- راهنمایی- و 000 به کار گرفته میشود که کلا شامل سه دسته ی عمده است:
1- تجهیزات کاربردی
2- تجهیزات ایمنی و آسایش
3- تجهیزات زیبا سازی فضای شهری
تجهیزات کاربردی شهری دارای زیر مجموعه های میباشند که عبارتند از :
1- تعیین جهت و ارائه اطلاعات (مانند : تابلوهای راهنما- نامگذاریها و ...)
2- ارائه مقررات ( مانند : تابلوهای راهنمایی و رانندگی – تابلوهای اختار و ... )
3- ارائه کالا و محصولات ( مانند : کیوسکهای روزنامه- صندق پست و ... )
4- مبلمان ثبتی ( مانند : پارکومترها – تقویم ها و ... )
نمونه یک کیوسک روزنامه فروشی در بخش مرکزی شهر ونیز
نمونه ای از یک کیوسک روزنامه فروشی در ایتالیا
تجهیزات ایمنی و آسایش شهری دارای زیر مجموعه های میباشند که عبارتند از :
1- استراحتگاه و پناهگاه ( مانند : نیمکتها - آلاچیقها و ... )
2- حفاظتی ( مانند : نرده ها – حصارها - جداکننده ها و ... )
3- تفریحی ( مانند : وسایل بازی کودکان- وسایل ورزشی و ... )
4- روشنایی
نیمکتی که همنشینی چوب و بتن را به زیبایی نشان میهد
نمونه این آلاچیقها در شهر کرمان، یزد، زاهدان و مناطق کویر مرکزی ایران به صورت اقامتگاه های دائمی استفاده میشود.
و این هم یک کانکس مدرن 2011
نمونه ای از اسباب بازیهای نصب شده در سطح شهرهای ایران
نور پردازی بر روی پل دزفول لزوم نصب نیمکتها جهت استفاده از فضای شب به شدت احساس میشود.
یک فضای شهری با مبلمانی مختص به شب در شهر نیویورک
تجهیزات زیبا سازی فضای شهری :
1- وسایل فرهنگی ( مانند : مجسمه ها - المانها و ... )
2- فضای سبز ( مانند : باغچه ها - گلدانها - پارکها و ... )
تبدیل درختان خشکیده به مجسمه های شهری کاری درخور ستایش از شهرداری تهران
تجهیزات شهری به عنوان مجموعه ای از وسایل متحرک و نیمه متحرک و کاربردی یا تزئینی که با اجازه یا اطلاع مقامات دولتی به طور دائم یا فصلی در فضای عمومی شهر در اختیار ساکنان قرار گرفته اند جزء لاینفک محیط زیست یک شهر جهت نمایش و شناخت کامل هویت یک شهر می باشد. در واقع میتوان با نگاه به مبلمان شهری به عمق توجه مسئولین و برنامه ریزان شهری و همچنین خصوصیات فرهنگی و رفتاری شهروندان یک شهر پی برد.
لزوم توجه به مبلمان شهری
بستر کلان شهرهای امروز پاسخگوی نیاز ساکنان خود نمی باشد و شدت فعالیت های شهری )به خصوص در شهر های جهان سوم ) شرایط بسیار سخت و مخربی برای شهروندان به وجود آورده است. اجزای کالبد شهر های امروزی از جمله اصفهان با سرعت حرکت انسان ها و فشار سنگین زندگی شهرنشینی ؛ سازگاری ندارد و فضاها و کاربری های عمومی آن از ظرفیت و قابلیت لازم جهت پاسخگویی به نیازهای زندگی پر شتاب شهری برخوردار نیست در این میان کیفیت فیزیکی شهرها ؛ زیبایی شهر و رضایت شهروندان بدون برنامه ریزی صحیح ؛ مکان یابی مناسب ؛ لحاظ شرایط بومی و فرهنگی و ایجاد تناسب کارکردی ابعادی در شهر ؛ سطوح ارتباطی و به ویژه مبلمان آن ایجاد نخواهد شد .
در حال حاضر اکثر سازمان ها و مراکز دست اندر کار کشور ؛ برنامه ریزی و مکان یابی صحیح مبلمان شهری را به عنوان یک راهبرد قطعی برای ایجاد محیطی پایدار ؛ مناسب و منطبق بر شرایط بومی تلقی نمی کنند و با عدم برنامه ریزی یا برنامه ریزی ناقص و غیر استاندارد در این زمینه ؛ به هرج و مرج بصری و عدم کارایی این عناصر در محیط های شهری دامن می زند و از طرف دیگر مبلمان موجود نیز به دلیل مشکلات فرهنگی ( تخریب گرایی ) و عدم رسیدگی دایمی و مدیریت نامناسب ؛ کاربران را با مشکلات عدیده ای روبرو ساخته اند شهر اصفهان نیز به عنوان یک کلان شهر از این مقوله مستثنی نیستند.
تداخل فرهنگ اصیل ایرانی و فرهنگ وارد شده از سایر کشورها به دلیل گسترش ارتباطات و ترکیب فرهنگی نواحی مختلف کشور به دلیل گسترش مقوله شهر نشینی و محاجرت واستحکاک میان فرهنگها در شهر ها بیانگر این امر است که با توجه به هرج و مرج موجود هرچه بیشتر جای خالی یکپارچه سازی و نظم دهی فضاهای شهری احساس میشود.
بسیاری از عناصر به کار رفته در یک خیابان؛سابقه ای به قدمت تمدن بشری دارند از جمله ی این عناصر می توان به انواع سرپناه و نشست گاهها اشاره کرد .برخی دیگر از این عناصر به طور مشخص معلول ابداع یا اختراعی تاریخی هستند به طور مثال نیاز به تلفن همگانی در مکان های عمومی پس از ظهور تلفن و فراگیری آن در اروپا و سایر نقاط شکل گرفت. در بررسی سیر تحول شهر و خیابان نقطه ی عطف بسیار مهمی وجود دارد و آن انقلاب صنعتی است و این پدیده نه تنها بر سیمای ظاهری شهر تاثیر گذاشت بلکه تا اعماق وجودی جزئی ترین مسائل شهری ریشه دواند . وابستگی هایی را از بین برد و نیاز هایی را ایجاد کرد با ظهور طراحان قرن بیستمی از گوشه و کنار دنیا این شاخه از گرایش های طراحی هم بسیار گسترده و هم متنوع شد؛نو آوری؛ فرایندهای تولید و فناوری؛ طرح های کامل تر و جامع تری را سبب گشت ؛ مفاهیمی هم چون یکپارچگی ؛ هماهنگی ؛ هویت و دوام در سر لوحه ی کار طراحی برای مجموعه اجزای مبلمان شهر قرار گرفت.
مبحث مبلمان شهری در کنار رفع نیاز های مادی گروههای مختلف استفاده کننده از فضاهای شهری؛ به جنبه زیبا شناسانه آن نیز باید بپردازد و این زیبایی بیش از هر چیز حاصل هماهنگی؛ وحدت و تنوع؛ تکرار شوندگی و انعطاف پذیری عناصر شهری است. درغیر این صورت نا به سامانی و بی هدفی که امروز به دلیل پراکنده کاری و خود محوری به بهانه هایی مانند : صرفه ی اقتصادی و نبود الگو و ضوابط مناسب و استاندارد برای این عناصر؛ بروز کرده و چهره شهر را مخدوش نموده همچنان حل نشده باقی می ماند.
صحنه ای تکان دهنده به لحاظ بصری در شهر تهران
مبلمانی موفق در چهار باغ اصفهان
اهداف طراحی مبلمان شهری
هدف اصلی برنامه ریزان شهری و طراحان از طراحی ساخت و ارائه مبلمان شهری در چند دسته کلی تقسیم بندی میشود که در زیل اشاره ای به اختصار به این مسئله میشود.در کل اجزاي مبلمان شهري، دو ويژگي اساسي دارند: كاربردي بودن و زيبايي، كه در صورت داشتن هر دو ويژگي، میتوانند نياز عملكردي و بصري شهروندان را همزمان برآورده سازند. البته اين امر، مستلزم در نظر گرفتن مقولههاي متعددي در طراحي اجزاي مبلمان شهري است كه نه تنها رنگ، هماهنگي با محيط پيرامون، دوام، ايمني و اقتصادي بودن آنها مورد نظر است، بلكه بايد از نظر عملكردي، جانمايي مناسبي در سطح شهر داشته باشند تا بتوانند پاسخگوي نياز شهروندان باشند. در طراحي فضاهاي شهري عناصر متعددي در شهر جاي گرفتهاند كه جزئي از مكان هستند و چنانچه با يكديگر هماهنگي و انسجام داشته باشند، مضامين و مفاهيم مشتركي را بيان ميكنند. در کل میتوان اهداف کلی زیر را از طراحی و ارائه مبلمان شهری به شهروندان انتظار داشت.
1- ارتقاء کیفیت خدمات عمومی شهری و ایجاد سر زندگی در شهروندان :با نوسازی و به سازی مبلمان شهری و طراحی اصولی آن به گونه ای که همگام با نیازهای مادی و روانی شهروندان باشد میتوان به نحو چشمگیری شاهد پیشرفت و تکاپو در فعالیت های اجتماعی بود.در صورت ارائه درست خدمات شهری از جانب ارگانها میتوان روند استفاده از این خدمات را سرعت بخشید و به طبع آن شاهد سرعت گرفتن فعالیت های جانبی از طرف شهروندان و تلاش مضاعف ایشان در جهت زندگی شهروندی بود.
2- ایجاد میل و انگیزه در شهروندان در جهت بهسازی محیط شهری : با زیبا سازی سطح شهر که وابستگی بسیار زیادی بر طراحی مبلمان شهری دارد میتواند روحیه حفظ و نگهداری از محیط شهری را در شهروندان افزایش داده و اهمیت فضای شهری را در نگاه مخاطبانش بالا ببرد که این مسئله به کوششی غیر مستقیم در نگهداری و زیبا سازی شهری در اذهان عمومی جامعه دامن میزند.
3- هویت بخشی به فضاهای مختلف شهری : در صورت رعایت این اصل شهروندان میتوانند با مشاهده یک مکان خاص از آن به عنوان مکانی متمایز از سایر مکانها یاد کنند در صورتی که مبلمان شهری ارائه شده در هر محله و شهر گویا ی هویت تاریخی و فرهنگی آن محله یا شهر باشد میتوان به نوعی شخصیت دهی فرهنگی در سطح کلان دامن بزند. از دیدگاه طراحان، انتخاب و طراحی مناسب مبلمان شهری، حفظ هویت مکان و نمود بیشتر آن را ممکن می سازد. این برخورد در احیای مناطق تاریخی و سنتی بسیار موثر است. اگر دخالت در شهر به تزیینات سطحی محدود نشود، باید میان بافت اجتماعی و فضای شهر توازنی ایجاد کرد. آن گاه که بافت اجتماعی مکانی تثبیت شده و در میان ساکنانش مفهوم شهر نشینی، ریشه ای عمیق دواند،می توان به ساختارهایی مکمل در سیما و منظر آن پرداخت و شرایط را برای حفظ محیط و رفاه اهالی مهیا کرد.
4- رعایت اصل پیاده گستری :به معنای گسترش فضای پیاده در سطح شهر ها به جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی شهری و ایجاد میل به پیاده روی در شهروندان با گسترش این مقوله در سطح شهر ها میتوانیم شاهد برقراری رابطه ی عمیقتری بین شهروندان و محیط شهری باشیم.
5- ایجاد یکپارچگی در سطح شهر در عین تنوع فرم: با طراحی و نصب مبلمانهای شهری یک پارچه با چندین کارکرد مختلف میتوان ضمن ایجاد یکپارچگی در اجزای شهر موجبات کاهش مصرف مواد و کاهش هزینه های ساخت و کاهش ابعاد را فراهم آورد. از طرفی با یکپارچه سازی مبلمان شهری میتوان از تکثیر جزئیات اضافی بسیاری در خیابانها کاست. نکته ظریف در این میان وجه تمایز سیستم های یکپارچه با سیستم های چند منظوره است؛در یک سیستم چند منظوره،محصول از ابتدا به این قصد طراحی می شود و احتمال دگرگونی در سیما و پیکره آن زیاد است، اما در مبلمان یکپارچه لزوماً چنین هدفی دنبال نمی شود.بلکه اجزاء و عناصر مورد نظر در صورت تطابق و حفظ پیوستگی ظاهری با عنصر ثابتی یکپارچه می شوند.
نمونه یک فضای شهری با مبلمانی زیبا در شب
در عکس زیر شاهد هستیم که چگونه عناصر مبلمان شهری در روند زندگی ساکنان محل تاثیر گذار هستند. مبلمانی سبک زیبا پویا و زنده
مبلمان شهری در خدمت تفریح و سرگرمی شهروندان
رویکرد روند طراحی در مبلمان شهری
فرآیند طراحی فضاهای شهری مراحل پیچیده ای دارد که یکی از آنها برنامه ریزی مستقل برای هر یک از عناصر عملکردی در هر فضای شهری است . خیابان فضایی است زاییده ی زندگی اجتماعی پر تحرک و فعال شهروندان که به خوبی منعکس فرهنگ استفاده کنندگان در آن قابل مشاهده است لذا تنوع عناصر در طراحی یک خیابان از ویژگی های اصلی است و طبعا با شناخت اولیه نسبت به تک تک آنها می توان به یک کل یکپارچه رسید.
کلیه ی فضاهای مورد بررسی در داخل بافت قدیمی یا نسبتا قدیمی شهراصفهان قرار گرفته و با یک ارتباط تنگاتنگ در بافت تنیده شده اند.این فضاها در درجه ی اول برای استفاده ی پیاده ها ساخته شده و قبل از هر چیز دارای عملکرد و شخصیت پیاده می باشند تا سواره. انجام اصلاحات کلی در این فضاها بدون ایجاد تغییرات کلی در بافت اطراف امکان پذیر نیست و باید سعی در حفظ هویت مکانی و اولویت کاربری در طرح ها نمود. از آنجایی که در این مبحث تمرکز طراحی بر طراحی کانکسها و ایستگاه های اتوبوس شهری می باشد اولویتهای ارائه شده بر حول محور موضوع طراحی می باشد اما تلاش بر آن شده تا با سایر اولویتهای طراحی مبلمان شهری تناقضی نداشته باشد.
این اولویت ها را میتوان به چند دسته کلی تقسیم بندی کرد:
1- وسعت بخشیدن به فضای پیاده.
2- در نظر گرفتن فضاهای مخصوص عابر پیاده در مکان های مناسب بر اساس تجزیه و تحلیل الگوهای رفتاری استفاده کنندگان
3- قرار دادن وسایل شهری در جاهای تعیین شده که حداقل برخورد را با عابر پیاده داشته باشد.
4- در نظر گرفتن محل مناسب برای نشستن به طوری که با فعالیت های کاربری های اطراف تعارض پیدا نکرده و خللی نیز برای عبور سایر پیاده ها ایجاد ننماید.
5- در نظر گرفتن فضای مخصوص انتظار پیاده ها در جهت مسیر وسایل نقلیه.
6- پرهیز از تراکم زیاد یا کم در جانمایی انواع مبلمان.
7- مکان یابی انواع مبلمان در نقاط با دسترسی آسان.
8- رعایت فواصل مناسب در استقرار انواع مبلمان با توجه به شرایط محیط و میزان استفاده ی کاربران.
اصول مورد نظر در روند طراحی در راستای ساماندهی فضای شهری
فضای شهری بر طبق یک سری قواعد و معیار ها به وجود می آید .اصول و قواعدی که محصول قرن ها تجربه بوده و در طراحی رعایت می شده است.
1- اصول زیبا شناختی فرم ها از لحاظ فرمهای محوری و فرمهای متباین:
الف - اصل محصور کردن فضا :
اگر فضا به شکل مطلوبی محصور نشود نمی توان به یک فضای شهری مطلوب دست یافت . نسبت ارتفاع به بدنه ی فضای محصور اگر یک به دو باشد در این حالت لبه ی بالایی بدنه تقریبا بر محدوده ی بالایی میدان دید منطبق است و آستانه ی محصور شدن در فضاست .
اصل مقیاس و تناسب ( مقیاس انسانی ) : اگر اندازه ی یک فضا با پیکر انسان ارتباط مطلوب داشته باشد گفته می شود که فضا مقیاس انسانی دارد.(اصل مردم واری از نظر استاد محمد کریم پیر نیا در کتاب سبک شناسی معماری اسلامی)
ب - اصل فضاهای متباین :
فضاهایی هستند که از نظر خصوصیات عرض و طول و ارتفاع از طرفی و عناصر و اجزاء محصور کننده از طرف دیگر با یکدیگر تفاوت دارند . ارزش فضاهای متباین این است که از یکنواختی فضاهای ارتباط دهنده می کاهد .
2- طراحی بدنه های ( نماهای ) فضای شهری :
دیواره ها و جدارهای محصور کننده ی یک فضا باید دارای خصوصیاتی باشد تا بتوان به یک فضای مطلوب دست پیدا کرد .
دارای نظم باشد ؛ بین نماها و اجزاء یک نما از لحاظ کمیت ؛ سازگاری و توافق وجود داشته باشد .
دارای وحدت و ترکیب باشد ؛ ترکیب بر پیوند و ترتیب اجزاء و عناصر استوار است و وحدت نما حاصل یگانگی و تقویت محور مرکزی است .
ترکیب و ارتباط روزنه ها؛ برای دستیابی به آرامش بصری در نما ؛ روزنه ها باید به صورتی باشد که چشم به راحتی و آسانی از یک عنصر در نما به عنصر دیگر حرکت کند.
3- نحوه نور پردازی:
از دیگر مواردی که در مبلمان شهری می توان مورد بحث و بررسی قرار داد، نحوه نورپردازی و روشنایی شهرها، مراکز و خیابان های شهری است. طبق اصول مبلمان شهری، در مراكزي كه افراد به ميزان امنيت بيشتري نسبت به ديگر مراكز احتياج دارند، مانند:ایستگاه های اتوبوس و پاركها، مراكز خريد و ديگر مراكز عمومي بايد از تعداد بيشتري از چراغهاي روشنايي در خيابان و مكانهاي فوق استفاده شود. طراحي اين چراغها در سطح شهر به فنآوري طراحي اين نوع چراغها، وسعت خيابان و حتی به مراكزي كه اين چراغها در آن نصب ميشوند بستگي دارد. اگر چه اين تمهيدات در شب بیشتر مورد استفاده قرار ميگيرند اما از اهميت ويژهاي برخوردار است. زیبایی چراغ های روشنایی در سطح شهر می تواند در طول روز جلوه زیبایی به شهر بدهد. اهميت وجود روشنايي در سطح شهر به دليل افزايش ايمني در سطح خيابانها به ويژه در مراكز پررفت و آمد، راهنمايي جهتها در سر تقاطعها، چهارراهها، پلها، ساختمانها، تشخيص هويت و موقعيت محل است.
نوشتار حاضر به بررسی نقش بارز هویت مکان در هویت شهر و تاثیر آن در ارتقای هویت شهروندان می پردازد . فقدان هویت شهر و مکان و ابعاد آن در فضاهای شهری مشکلاتی را در هویت فردی شهروندان و پیوند روانی آنها با مکان ، میزان حضور افراد در فضا و خصوصیات کالبدی مکان ها به وجود می آورد و بدین سان به کاهش انواع فعالیت های فیزیکی و اجتماعی در محیط منجر می شود .بر این اساس طراحی فضاهای شهری باید به گونه ای باشد که ضمن ایجاد محیط های با هویت سبب ارتقای هویت فردی شهروندان شود و همچنین میزان حضور شهروندان و تعاملات اجتماعی آنها را افزایش دهد . بنابراین هدف مقاله حاضر بررسی ابعاد هویت شهر و مکان و رابطه ی آن با هویت فردی است . نتیجه ی مطالعات نشان می دهد تاثیر ابعاد اجتماعی ، کالبدی و روانی هویت بر پیوند روانی با فضا نقش بارزی دارد و نتیجه ی چنین ارتباطی در ارتقای پیوند روانی شهروندان با محیط تاثیر گذار است و از طرف دیگر محیط های بی هویت ضمن ایجاد برش و عدم وابستگی در شهر سبب کاهش حضور شهروندان در فضاهای شهری می شود .
واژگان کلیدی : هویت فردی ، هویت مکان ، هویت شهر فضای شهری .
مقدمه : شهر و مکان یعنی جایی که ما به آن تعلق داریم و تنها با حضور انسان با معنا می شود و تنها با حضورانسان با معنا می شود و انسان نیز تنها با با داشتن مکان با معنا خواهد شد و در این میان ، حلقه اتصالی وجود دارد که به آن معنا نیست که هویت مکان لزوماً تغییر کندیا از دست برود . یکی از اصول و شرایط لازم برای ادامه ی زندگی انسان وجود کانون های پایدار زندگی است ، یعنی مکان هایی که هویت فرد را در طول زمان حفظ نماید . در واقع هویت مکان به ویژگی های قابل تشخیص مکان بیرونی اشاره دارد . هویت مکانی بخشی از هویت شخصی است و بازتابی از وجوه اجتماعی و فرهنگی مکان است که در غنای شخصیت فردی نقش محوری خواهد داشت و به عنوان راهی تعریف می شود که هر مکان هویت فرد یا مردم را مشخص می کند و خاطرات و هویت مکان را یه نمایش می گذارد . معانی و تعلقات که از نشانه های مکان هستند ، کمبود آنها سبب سست شدن و ضعیف شدن هویت شهر و مکان می شود اما متاسفانه امروزه ارزش های مکان ها به فراموشی سپرده شده است و حس بی مکانی و لا مکانی جایگزین آن شده است .
هویت شهری :
هویت شهر، برآیند همه نیروهایی است که بر آنند تا شهر را به عرصه ی کالبدی – اجتماعی منسجم و خانه ای برای زندگی مشترک خانواده شهر مبدل سازند . اگر شهر مفهوم و اعتبتر خود را به عنوان فضای اطلاع رسانی از دست بدهد و برنامه های آن از بازخورد اطلاعات مربوط به حقایق شهر نشات نگیرد ، نه تنها انگیزه ای برای زندگی اجتماعی و مشارکت مردم در بازار تولید ارزش ها و هویتشان وجود نخواهد داشت ، که مد نیتی نیز در انتظار شهرهایمان نخوانهد بود .
2-1 مفاهیم و تعاریف هویت شهری
هویت شهر حالتی از اندیشه ، انسجامی از عادات و سنن ، عواطف و افکار و رفتارهای سازمان یافته ی ساکنان شهر است که به عنوان جزء لاینفک عادات زندگی شهری به فرهنگ شهری منتقل شده اند . هویت شهر ، به عنوان شاخص ترین نمود فضایی هویت جامعه ، عهده دار تبین ارزش ها ، هنجار ها و روابط انسانی در ساخت فضایی شهری است . هویت شهر چارچوبی است برای تبیین تمایز وتفاوت کیفیات برجسته و شاخص شهر ها . هویت شهر ماکت همزمان شده فرهنگ اجتماعی و فضایی نسل های گذشته و کنونی ساکنان در آن است . هویت شهر با انطباق محیط کالبدی و اجتماعی ( به عنوان متغیرهای مستقل ) از طریق تشخیص همگرایی آنها در محیط فرهنگی یا نمادین ( به عنوان متغیر وابسته ) قابل تشخیص و بیان است . هویت شهری مقوله ای کالبدی است و ناشی از شکل کلی و فرم شهر است . هویت شهری چیزی جز خاطره ی جمعی افراد ساکن یک شهر نیست و شهر بدون خاطره فاقد هویت است . آنچه هویت شهری را پدید می آورد هماهنگی اجزا و عناصر شهری است که کلیتی هماهنگ پدید می آورند . هویت شهری ، تاریخ یک ملت منعکس در جسم و روح شهر است . هویت شهر به تنهایی شامل هیچ کدام از موارد یاد شده نمی باشد ، بلکه همه ی آنها با هم در سنتزی تام و تمام است ؛ کلیتی است با ابعاد گوناگون و مفهومی است با سلسله مراتب متعدد ، در هم تنیده و پیچیده .
مامفورد ، مسئله ی اصلی شهر سازی مدرن را هویت شهری می داند و معتقد است نوسازی شهری عصر حاضر از نظر معماری و اجتماعی فاقد شخصیت است . وی می گوید شهر ها در گذشته واجد وحدت بصری بودند و با فرم هایی که به تدریج پیچیدگی بیشتری می یافتند ، شیرازه ی اجتماعی جوامع را بوجود می آورند ولی در شهر سازی معاصر ، نظم خشک مقیدی جای تنوع اجتماعی گذشته را گرفته است .شهر ها زمانی از خود شخصیت و موجودیتی داشته اند ، لیکن امروز این شخثیت و موجودیت از میان رفته است و تمام آنها به توده های مشابه یکنواختی بدل گشته اند . والتر بور : شباهت بیش از حد شهر ها به یکدیگر خطر بسیار جدی است که هویت فضاهای شهری را تهدید می کند . و چرا که نیروهایی که بر آیند فعالیت آنها منجر به چنین یکنواختملامت باری است ، قدرتمند و پر نفوذند . وی همچنین معتقد است که اگرچه همه شهر ها مجموعه ای از ساختمان ها ، خیابان ها و فضایی بین آنها هستند و احتمال شباهت آنه به یکدیگر دور از انتظار نیست . با این حال شهر ها و شهر های سنتی و کهن به حدی با یکدیگر فرق دارند که هر کدام دارای هویت خاص خود می باشند؛ در واقع ، تمام شهرها یک وجه اشتراک هم دارند و آن منحصر به فرد بودن آنهاست . در عین حال مفاهیمی که به عنوان مترادف هویت و یا به عنوان صفت های عرصه ی شهری به کار می روند ، مفاهیمی چون ریشه دار ، بی ریشه ، القا ء کننده ی تاریخ ، آرامش بخش ، دارای اغتشاش ، خوانا ، ناخوانا ، فروتن ، مردم وار ، ضد مردمی ، تماماً دو وجهی های مربوط به هویت اند که گویای دو عنصر مهم یعنی مکان و تاریخ در بحث هویت شهری به شمار می روند .
2-2 منابع شناخت هویت شهر
منابع شناخت هویت شهر در سه سطح ، شاخص ها و نظام های سطح کلان هویت شهر ، شاخص ها و نظام های سطح میانه هویت شهر و شاخص ها و نظام های سطح خرد هویت شهر قابل بررسی است .
2-3 عناصر و ابعاد هویت شهری
ابعاد هویت فضایی و از جمله هویت شهری عبارتند از تاریخ ، مکان ، جمع دوره ی خاص تاریخی ، متن روابط اجتماعی عام و خاص و احساس تعلق فردی ، خانوادگی ، گروهی ، قبیله ای ، مکانی ( شهری و روستایی و محله ای و ملی ) ، رویداد های فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی ، دگرگونی های جامع ای حقوق و وظایف شهروندی یا فقدان آنها ، سطح فناوری ، روابط کهتری و مهتری ، جایگاه طبقاتی ، روابط بین المللی و جایگاه ملی . هویت شهری از خلال کنش و واکنش عناصر یاد شده و از تضادها و فصول مشترک آنها سر برمی آورد ، می بالد ، می پاید ، دگرگون می شود و حاوی وجوه منفی و مثبت متعددی است . در این نمودار در واقع ضمن معرفی عناصر و ابعاد هویت مکانی ( شهری) ، سلسله مراتب انواع هویت نیز معرفی شده اند که از هویت فردی ( ویژگی های فردی ، جنس ، سن ، شغل ، محل تولد ، وابستگی های فکری ، سیاسی علایقی ، گذراندن اوقات فراغت و غیره ) هویت محله ای ، هویت عرصه ی خصوصی ( عضو خانواده ، مسئله ی خلوت ، حقوق خصوصی ) ، هویت عرصه ی عمومی نهادهای مدنی ، عرصه های محلی شهری ، عضویت ها و تعامل با دیگران تا هویت ملی و جهانی را در بر می گیرد که تمامی این هویت ها در دو بستر کلان یعنی ساختار ویژه ی جامعه در هر زمان و مکان مفروض و عنصر تاریخ که ظرف خاطره ی جمعی و فردی است را در بر می گیرد . چنین مدلی در عین حال پویا ، حاوی تضاد و روابط و فرایند هایدیالکتیکی ( مناظره ای ) است .
2-4 محورهای تاکید هویت شهر
محورهای تاکید هویت شهر بر عواملی از قبیل نمادها و مبادله ی نماد ، ادراک هویت فضا و همگرایی هویت اجتماعی و کالبدی شهر بستگی دارد . نماد ، نتیجه فرایندی شناختی است که به تبع آن ، موضوع ، ورای استفاده کاربردی یا ابزاری ، معنایی ضمنی پیدا می کند . در واقع نمادها شیوه های غیر کلامی برای برقراری ارتباط هستند که مردم برای تبادل پیام های خود ، پیشینه خود ، شئونات اجتماعی و جهان بینی خود از آن استفاده می کنند . منظور از ادراک هویت فضا ، فرایندهای بنیادین رفتار و ماهیت انسان ( شناخت ، عاطفه و ارگانیسم ، شخصیت ، وابستگی های اجتماعی و فرهنگی ) ، ماهیت محیط ( قابلیت ، اطلاعات ادراکی ، مفهوم و تصویر ذهنی ) ، تشخیص همگرایی هویت اجتماعی و فضایی در محیط شهری از طریق شناخت رابطه ی عمیق توام با درک منطقی ، تعلق و وابستگی به مکان می باشد .
2-5 آرمان ها و اهداف احراز شده ی هویت شهر
بازنمایی و معنا بخشیدن به کیان انسانی ، حکمت شهر ، مظاهر شهریت ، کلام و زبان و شیوه خاص زندگی شهری .
طرح و بنای شیوه ی نوین زندگی شهری مبتنی بر تهذیت اخلاقی مدنی ، نگرش جمعی و صیانت از ارزش های شهروندان ، تنظیم سناریوی بهبود روابط انسانی در محیط شهری و به رسمیت شناختن نقش و مسئولیت افراد جامعه .
مراقبت از هویت های فردی و جمعی ، ارزش های رایج مقبول و آمال مشترک شهروندان در محیط شهری ، با ایجاد ثبات و روند زندگی فرهنگی شهر .
برقراری ارتباط بین طراحی شهری و اشکال زندگی اجتماعی ، فرهنگ ، خصوصیات قومی / نژادی و گرایش های رفتاری ساکنان شهر با جستجو در مبانی بومی نظم و ساخت شهر .
تثبیت ، تجهیز و گسترش چشم اندازها ، نشانه ها ، نمادها ، و اشیایی که در متن فضای شهری متبادرند و فرهنگ عامه و مظاهر متحسن گذشته و حال شهر ، تصور صریح و ظریف متمایز شهر را برای نسل های مختلف ساکن در آن حفظ ، تداعی و منتقل می کنند .
ایجاد پیوستگی و یکپارچگی بین تقسیمات هویتی شهر ، محورهای اصلی زندگی اجتماعی ، فضاهای عمومی و برقراری رابطه ی بین آنها در فضای کالبدی شهر .
ساماندهی و گسترش موقعیت های و فضایی عمومی فراهم کننده فرصت ها و تماس ها لذت بخش و واحد مطبوعیت ، سرزندگی و نشاط زندگی جمعی و احساس آسایش و ارتباط . در نتیجه هویت شهر و فضاهای شهری ، مجموعه ای از عوامل زیر می باشد .
هویت فردی هویت مکان هویت عرصه های خصوصی و عمومی هویت تاریخی سیاسی اجتماعی و فرهنگی یکبارچگی فضایی و بصری شهر،استخوان بندی شهر و نمادهای بومی معماری شهر که تمامی این عوامل بر شاخص و متمایز بودن شهرها و فضاهای شهری از یکدیگر تاثیر دارد.
3- مفاهیم مکانی هویت مکان
هویت مکان به ویژگی هایی قابل تشخیص مکان بیرونی اشاره دارد که این ویژگی ها سبب شاخص شدن مکان و افزایش خوانایی ان میشود.هویت مکان یاداور اتفاقات و گذشته ی مکان برقرار میکند. معانی و تعلقات از نشانه های مکان هستند که به طور غیر قابل تفکیکی در فهم ما از مکان های مختلف به هم پیوند خورده اند و کمبود آنها سبب تضعیف هویت مکان و کمرنگ شدن تاریخ مکان می شود.از طرف دیگر، تشخیص نمادها و نشانه های موجود در مکان،فرهنگ کلی مکان،خاطرات جمعی،هویت مکان و گذشته آن را تقویت میکند و در نتیجه،اگاهی فرد نسبت به مکان را افزایش می دهد و فرد میتواند پیوند روانی عمیقی با مکان برقرار کند. سیمای کالبدی،فعالیت ها و معانی مواد خام هویت مکان اند و دبالیکتیک بین آنها،روابط ساختاری بین این هویت است {9ـافروق،1377}
مکان ها نقش حیاتی در توسعه و حفظ هویت گروهی مردم بازی می کنند.بنابراین مکان ها قابل ملاحظه ای در حفظ و ارتقای هویت جمعی ایفا می کنند و ادراک مکان به عنوان فرایندی تجربی،حس تعلق به مکان را در مردم تشویق میکند و حس آرامش و آسایش را ایجاد مینماید و میزان وابستگی به مکان را افزایش میدهد.هویت یک مکان یا یک رویداد را میتوان از طریق ازمایش های ساده شناخت و بازشناسی،توصیف و تحلیل نمود و به صورت تقریبی اندازه گیری کرد.در این بخش به بررسی عوامل موثر و ابعاد و معیارهای هویت مکان ببردازیم.
3ـ1ـ مفهوم مکانی هویت
اگر در شناخت هویت مکان،مفهوم جامع هویت مورد استناد قرار گیرد،وجود دامنه ی وسیعی از خصائص و ویژگی های عینی و ذهنی استنباطی مکان،عملا راه به جایی نخواهد برد.بنابراین ضرورت خواهد داشت: ـ هدف،مقیاس و چارچوب موضوعی تشخیص هویت مکان از مجموعه خصائص آن تفکیک شده باشد ـ قواعد و سنجه هایی بر تشخیص موضوع هویتی مکان ناظر باشد
3ـ2ـ فرایند هویت شناسی مکان
هویت شناسی مکان فرایند زیر را طی میکند.
الف :در مراحل اولیه ی تشخیص هویت مکان،موجودیت آن شناخته میشود و یا کامل تر شدن و بیچیده تر شدن مراحل تشخیص هویت مکان،ویژگی ها و تمایزهای آن اعتبار بیدا میکنندو به عبارت دیگر،با توسعه ی هویت شناسی،ازاهمیت موصوف کاسته و به اهمیت صفت افزوده میشود.
ب :در نهایت باید بین مخاطب و بهره بردار مکان و هویت مکان رابطه ای وجود داشته باشد تا بین هویت واقعی مکان و هویت ذهنی بارگذاری شده روی آن افتراقی وجود نداشته باشد و هویت منعقد شده همان ویژگی هویتی مورد انتظار باشد.
3ـ2ـ1ـ عناصر هویتی یک مکان و شهر
از آنجا که هر مکان دارای دو بعد کارکردی و کالبدی است،لذا ابعاد مختلف هویت نیز وابسته به دو وجه مذکور خواهد بود،که عبارتند از عناصر طبیعی،عناصر مصنوع و عناصر کارکردی.
3ـ2ـ2ـ عناصر طبیعی و بستر مکانی یک شهر
نمود ظاهری از یک شهر در نگاه نخست می تواند شامل عناصر طبیعی و بستر مکانی آن باشد که اغلب به عنوان عناصر و میراث طبیعی در نظر عامه مردم خود نمایی میکنند. زاینده رود یک عنصر هویت بخش اصفهان است که امروزه بدلیل عدم توجهات و شتابزدگی طرح های توسعه تا حدودی کمرنگ تر شده است .
3ـ2ـ3ـ عناصر مصنوعی یا ساخته شده یک مکان
شکل و ساختارظاهری یک مکان علاوه بر ساختار طبیعی،توسط عناصر و سازنده هایی مصنوع به دست انسان شکل میگیرد ، به عبارتی بافت کالبدی و ساختار مکانی فضاهای شهری یک از مهمترین ابعاد هویتی فضاهای شهری را تشکیل می دهد .از طرفی همین محیط محیط مصنوع است که به عنوان آیینه ای تمام نما از تاریخ و رویدادهای ان مطرح میگردد. از این روی،وجه حاضر از مکان مهم ترین وجه تمایز میان شهرهای نو و کهن تلقی میشود و در طراحی یا توسعه یک شهر باید مد نظر باشد.هر کدام از این عناصر نیز بر اساس عملکرد خود میتوانند به عناصر عرصه های عمومی و باز شهری و فضاهای کارکردی و به عبارتی بسته شهری(فضاهای مسکونی،خدماتی،تجاری و...)تفکیک شوند که از این میان نماهای شهری و فضاهای شهری بر اساس ویژگی های کالبدی و نقش کارکردی ویژه خود به عنوان اولین رکن هویت بخش این بخش از عناصر شهرهای امروزی مطرح می گردند.
3ـ2ـ4ـ عناصر کارکردی یا محتوای مکان
با قبول مکان به عنوان مفهومی زنده دیگر نمیتوان تنها به بعد ظاهری آن نگریست.اگر بعد یک مکان را منبعث از ابعاد هویتی انسان ها بدانیم،میتوان شاخه هایی با کارکردی هویت مکان را در حوزه های اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و اقتصادی طبقه بندی کرد.
3ـ2ـ5ـ عناصر اجتماعی(سیاسی و فرهنگی)مکان
این عناصر که اغلب با عنوان جغرافیای انسانی شناخته میشوند شامل جمعیت (کمی و کیفی)و فرهنگ مکان یا شهروندان (نژاد،زبان،هنر،بوشش و...)می گردنند. در این بعد انسان به عنوان محوریت اصلی تلفی می شود علوم ، فنون ، مهارت ها ، اندیشه ها و تجارب با ارزش و سودمندی که از دیگران یا از گذشته بدست می آوریم در تحلیل نهایی در این بعد از هویت قرار خواهند گرفت ،همان گونه که خط،لباس، روشهای تولید،آداب و رسوم و عقاید،جشن ها و اعیاد و بسیاری از چیزهای دیگر که از مولفه های ملی و عناصر هویت و متعلقات فرهنگی خویش میدانیم نیز در میان اینعناصر طبقه بندی می شوند.بر این اساس توجه به هویت اجتماعی(فرهنگی ـ سیاسی)در راستای شناخت هویت واقعی مکان گریز ناپذیر است.
3ـ2ـ6ـ عناصر اقتصادی مکان
یکی از ابعاد هویت بخش در فضاهای شهری فعالیت هایی است که توسط ساکنان آن از گذشته تا به امروز پایه های اقتصاد مکان را تشکیل میدهد. این فعالیت ها را می توان با عنوان عناصر اقتصاد مطرح نمود . برخی از این فعالیت ها که به طور ویژه در مکان ها و یا شهرهای خاصی وجود دارند و به یک مکان ویژه جغرافیایی اختصاص دارند، به عنوان یکی از مهمترین ارکان هویتی شهر یا مکان خودنمایی می کنند که از ان میان میتوان به فعالیت های گردشگری، صنایع دستی و فعالیت های ویژه و با بومی موجود در هر مکان یا شهر اشاره نمود.
http://www.archnoise.com/urbanism/10/urban-didentity02.htm
3ـ3ـ رابطه ی هویت مکان و انسان
رابطه ی بین انسان و مکان دو طرفه است،زیرا کنش و خواست انسانی معنی را به فضا مرتبط میسازد وفضای خالی را به یک مکان تجربه شده تبدیل میکند و میتواند بر انسان تاثیر متقابل گذارد.به همین خاطر هویت مکان بخشی از هویت شخصی است و بازتابی از وجوه اجتماعی و فرهنگی مکان است که در غنای شخصیت فردی نقش محوری خواهد داشت. هویت به عنوان راهی تعریف می شود که هر مکان هویت فرد یا مردم را مشخص می کند . به این ترتیب مکان ها در افراد مختلف حس های متفاوتی ایجاد می کنند و نقش و شخصیت و تجارب گذشته افراد نیز در دریافت این حس موثر است.برخی از فضاها ان چنان روح مکان قوی دارند که بر انسان های مختلف تاثیرات مشابه می گذارند.هویت مکان بر سلامتی روحی و روانی انسان نقش بسیار مهمی دارد و بر روی روابط انسان،محیط تاثیر می گذارد.هویت را میتوان تجلی فرهنگ در محیط دانست،زیرا مکان ها از انسان معنا می گیرند و انسان نیز مجموعه ای از باورها و اندیشه ها است که فرهنگ او را شکل می دهد و نمود و تجلی از فرهنگ انسان را در مکان و محیط می توان مشاهده نمود که همان هویت اوست.شخصیت هایی مانند شولتز سعی در ملموس کردن این مفاهیم بلند انسانی(هویت و فرهنگ)داشته اند.انچه اثری را در نگاه عموم با هویت و یا بی هویت جلوه می دهد،تعلق یا عدم تعلق ان به هویتی جمعی و پایدار است.در این نگاه اثر با هویت اثری است که هویت ان در راستای هویت جمعی باشد، همچون یک بنای تاریخی در یک بافت تاریخی،و اثر بی هویت اثری است که هویت ان در تعارض با هویت جمعی باشد، مانند یک بنای مدرن در یک بافت تاریخی.گاه هویت یک اثر چنان قدرتمند است که هویت جمعی را تحت تاثیر قرار می دهد ، یک اثر تاریخی در یک بافت مدل هر چند به لحاظ هویتی با آن در تعارض است ، اما خود چنان هویت غالبی دارد که بر هویت مدرن غلبه می کند (رضازاده1388) در نتیجه ، عوامل موثر بر ارتباط احساسی افراد با مکانها : پویایی ، جنبش ، محرومیت (ضعف ها) و کمبود های موجود در مکان ) و ایجاد فضاهای تعلق هستند. هویت یک مکان آمیزه ای خاص است از روابط اجتماعی و بدین خاطر ، همواره «بدون ثبات ، مجادله ای و چندگانه» می شود (مدنی پور 1379،23)در شکل دهی به هویت مکان نقش مفاهیم و تعلقات در ساختار مکانها با ادراک قوی از مکان مهمتر از توجه به نوع کارکردو نقش عناصر فیزیکی و فعالیت ها است. هویت شهر و مکان بر عواملی از قبیل اهمیت مکان ، ابعاد تاریخی مکان ،ارتباط بین گذشته و حال ، انطباق ، مکان یا فعالیت های
انسانی ، ادراک درونی و بیرونی افراد ، سر زنده گی ، تنوع ، فرهنگ ، ساختار اجتماعی-سیاسی مکان تاثیر می گذارد و همچنین وجود دموکراسی و ارتقاء مشارکت اجتماعی از عوامل تاثیر گذار بر هویت مکان هستند که متاسفانه در فضا های شهری ما به فراموشی سپرده شده است .
3ـ4ـ تعریف هویت مکانی
بخشی از شخصیت وجودی هر انسان که هویت فردی وی را میسازد مکانی است که او خود را با آن شناسایی میکند و به دیگری میشناساند وی هنگامی که راجع به خود فکر میکند،خود را متصل به آن مکان میداند و آن مکان رابخشی از خود بر میشماردو میان او و آن مکان رابطه ای عمیق وجود دارد. چنین رابطه ای عمیق تر از صرف بودن در آن مکان با مواجهه با آن مکان است به گونه ای که آن را «خود همانی با فضا» تعبیر کرد . هویت مکان بخشی از زیر ساخت هویت فردی انسان و حاصل شناخت های عمومی او درباره جهان کالبدی است که انسان در آن زندگی می کند . (رضازاده 1385,236)،هویت مکانی،ممکن است به عنوان مبنا و زیر بنای خود شناسی درک شود که متشکل از ادراکاتی درباره جهان واقعی است که فرد در ان زندگی می کند.در مرکز این جهان واقعی،ادراکات گذشته ی محیطی شخصی است. گذشته ای متشکل از مکان ها،فضا ها که ویژگی های انها به صورت سودمند و موثر در تامین نیازهای زیست شناختی،روان شناختی، اجتماعی و فرهنگی شخص به کار گرفته شده اند.هویت مکانی پیوند نزدیکی با هویت شخصی پیدا میکند و می گوید من کجایی هستم یا به عبارتی اهل کجا هستم با چه کسانی هم هویتم.
3ـ5ـ نقش فضاهای شهری در تثبیت هویت مکانی
فضاهای موجود در شهر و در مقیاس های مختلف،نه تنها باعث تنوع در بافت های شهری میشود،بلکه بحث هویت زایی را بافت و شهر به وجود می اورد،چرا که عملکرد چنین فضای شهری به مرور زمان ذهنیت و خاطره ای،در ذهن آدمیان جای میدهد و جون چنین امری به علت بستر تعاملی آن منتج از زمینه های فرهنگی و اجتماعی است ، می تواند همچنان که در ایجاد این همانی فرد با فضا موثر باشد ، زمینه را برای تثبیت آن و ارتقای فرهنگ شهروندان فراهم کند ، این فضاها نقاطی هستند که محل برخوردها ، ملاقات ها ، نشانه ها و در یک کلام قلب تپنده شهر را تشکیل می دهند . فضای شهری با حضور و مکث معنی دار انسان و به منظور و مقصود معینی در ارتباط با حرکت جمعیت موجودیت می یابد و علاوه بر آن جلوه های روشنی از یک فضای ایجاد کننده ارتباط ، تماس و فعالیت ادمی را نمایان می سازد.اگر کیفیت اقامت و گذراندن اوقات فراغت در آن مطلوب باشد،یا انبوه جمعیت، آمد و شد مداوم مواجه می شود که دال بر جاذبه و کشش آن است، و با پیاده مداری فضاهای شهری و طراحی عناصر هویت بخش و بازافرینی هویت موجود در فضا می توان پیوند روانی، تعاملات اجتماعی، حس تعلق، وابستگی و عشق به مکان را ارتقابخشید . فضاهای شهری با نمایش هویت و تاریخچه مکان، ، هویت و گذشته گمشده افراد را به آنان بر می گرداند . مهمترین عوامل تاثیر گذار بر هویت مکانی شهروندان ، حفظ نقاط خاطره انگیز موجود در مکان ، طراحی بر مبنای ایجاد ادراک و پیوند قوی بین فرد و مکان ، افزایش احساس تعلق در مکان و در نتیجه افزایش هویت جمعی و حس نوع دوستی می شود و کمبود هر یک از این عوامل سبب سست و ضعیف شدن هویت مکانی می شود
4ـ نتیجه گیری
اگر در فضای شهری تغییراتی داده میشود،باید با توجه به این نکته باشد که خاطره ای در این فضا نهفته است که برای بسیاری ارزشمند است و دیدن این فضا میتواند بسیاری از خاطرات را دوباره زنده کند.تغییرات فاحش و کلی در فضاهای شهری همه ی خاطرات را از بین میبرد،این خاطرات بخشی از زندگی مردم است که باید وجود داشته باشند تغییرات در فضاهای شهری باید حفظ و نگهداری خاطرات فردی و جمعی را نیز تامین کند.حفظ خاطرات میتواند حس تعلق خاطر به فضا را بیشتر کند و حس تاثیر گذاری بر فضا را توسط انسان تقویت نماید.مردم علاقه مند به حفاظت و هویت هستند و باید این امکان فراهم شود که علایق،نیازها و ارزوهای آنها زیربنای تصمیمات و فعالیت های مهم در تشخیص هویت مکان و مکان های مورد حفاظت باشد.ساخت مکان مشارکتی فرصت های مناسب بین شکل ساخت و زندگی اجتماعی مورد همایت و تداوم را افزایش میدهد و راهکاری مهم در ساخت متمایز است.به عبارت دیگر،بروژه ی موفق حفاظت باید از تحلیل های کمی ساخت و ترکیب شهری و دیدگاه های مردم در تشخیص کیفیت های اساسی هویت مکان و احساس موقعیت استفاده کنند.اجرای آن توجه را به نیاز به برورش و میدان دادن به حکومت و سیاست عمومی و بیشتر متمرکز بر مکان جلب میکند.ساختار مکان ها عبارت است از مکان به علاوه ی هویت،فضا ساختار فیزیکی تشکیل دهنده ی مکان و در واقع جدا کننده ی بیرون و درون است.هویت به کیفیت کلی درک شده از مکان گفته میشود،هویت جوهره ی اصلی مکان است.هویت هر مکان باید مطابق با خواسته ی مورد نظر از آن مکان باشد.در واقع از مکان میتوان به عنوان فضایی زنده تغییر کرد،مکان یعنی فضایی که در آن زندگی جریان دارد مکان دارای اثری دو جنبه است،از طرفی حضور انسان و زندگی در جریان در فضا بر روی هویت مکان اثر میگذارد و از طرف دیگر روح حاکم بر مکان بر انسانها و جریان زندگی آنها موثر است.در نتیجه مکان میتواند بر انسان تاثیر متقابل گذارد،چرا که به واسطه معنایش به ارزش ها و کنش های انسانی جهت میدهد،به همین دلیل،هویت مکان بخشی از هویت شخصی است.هویت جنبه ی مهمی در فرایند برنامه ریزی است.با ایجاد اعتبار و اطمینان محافظت میراثی که در حال حاضر تحت بررسی و مطالعه است میتوان این فرایند را بیشتر اصلاح کرد.در شکل دهی به هویت مکان نقش مفاهیم و تعلقات در ساختار مکان ها با ادراک قوی از مکان مهمتر از توجه به نوع کارکرد و نقش عناصر فیزیکی و فعالیت ها است.
منابع :
1. رضا زاده ، راضیه ، بحران ادراکی رفتاری در فضای شهری ، مجله شهرداریها ضمیمه شماره 33 ویژه نامه 13805
2. رضا زاده ، راضیه ، رویکردی روانشناسانه و جامعه شناسانه به هویت مکانی در شهرهای جدید ، مجموعه مقالات شهرهای جدید ، کتاب دوم ، وزارت مسکن و شهر سازی ، شرکت عمران شهرهای جدید 1385
3. رفیعی زاده ، ناصر ، فرآیند اجتماعی فضای هویت شهر ، مقدمه ای بر شناخت و توانمند سازی هویت ایرانی شهر ایرانی ، مجله آبادی ، شماره 48 پاییز 1384
4. پیران ، هویت شهر ، مجله آبادی ، شماره 48 پاییز 1384
5. نورنبرگ شولتز ، معماری ، حضور ، زبان و مکان ، ترجمه سید احمدیان ، علیزاده ، معمار نشر
6. فلاحت ، محمد صادق حسن مکان و عوامل شکل دهنده آن مفهوم ، نشریه هنرهای زیبا شماره 62 تابستان 1385
7. آلتمن ایروین ، محیط و رفتار اجتماعی ، خلوت فضای شخصی ، قلمرو و ازدحام ترجمه علی نمازیان، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی 1382
8. دانشپور ، سید عبدالهادی ، بازشناسی مفهوم هویت در فضای عمومی شهری (خیابان) نمونه موردی : تهران (خ انقلاب) پایان نامه دکتری دانشگاه تهران 1380
9. افروغ ، عماد ، فضا و نابرابری اجتماعی ، ارائه الگوی برای جدایی گزینی فضایی و پبامدهای آن، پایان
10. نامه دانشگاه تربیت مدرس ، تهران 1377
نسخه اصلی : نشریه شمس سال هشتم / شماره 71 مهرماه 1389
http://www.Omran-hadi.com
1389/08/28
برای بررسی نقش مردم در طراحی پارک ها بهترین منبع آیین نامه هایی است که توسط شهرداری ها و شوراهای شهر تهیه می شوند. در اینجا به اختصار به بیان ضوابط مطرح شده از طرف انجمن منظر پایدار و راهنمایی طراحی پارک منتشر شده توسط دپارتمان پارک ها شهر ساکرامنتو می پردازیم به عنوان نمونه ای برای راهنمایی معماران منظر و نیز دست اندرکاران تهیه آیین نامه ها.
طراحی، اجرا و نگهداری منظر در تعادل با طبیعت و حفظ محیط بدون مصالحه به نسل های آینده با اجرای روش های منظر پایدار استاندارد ها و راهنماها ممکن می شود.
نگهداری آب
• استفاده از اجزای گیاهی که بومی هستند و گیاهانی که به کم آبی مقاوم هستند.
• استفاده از چمن ضد خشکی و علف هایی که آب کمتری نیاز دارند.
• کاهش مصرف آب با استفاده از آبیاری قطره ای یا سیستم آب پاش با شدت کم و تکنولوژی هایی که ضایعات آب را کم می کند.
• استفاده از سیستم خاموش کننده خودکار آبپاش ها در زمان بارندگی و استفاده از سنسور های رطوبت سنج خاک و سیستم آبیاری هوشمند که توسط ایالت و دیگر احکام لازم شده است.
• تعدیل کردن و دوباره مرتب کردن آب پاش ها برای جلوگیری از آب پاشیدن به مسیر های پیاده و خیابان ها.
• استفاده از2 الی 3 اینچ کود دوستدار محیط در اطراف بوته ها، بستر گیاه و درختان برای حفظ آب و رطوبت.
• استفاده از حیطه های جداگانه آبیاری برای علفزار و گیاهان منظر.
• طبقه بندی و گروهی کردن گیاهان بر اساس میزان آب مورد نیاز
• اجتناب کردن از گیاهانی که به خوبی با با شرایط محلی (نور، رطوبت، درجه حرارت) سازگارنمی شوند. که باعث استرس بیش از حد بر گیاه می شود و ممکن است به آب بیشتری نیاز پیدا کند و بیشتر مستعد آفت زدگی شود.
• ایجاد گودال و باغ بارانی در مکان هایی که بتوان آب را ***** کرد. استفاده از خاکریز در کنار گودال ها برای زهکشی و درجه بندی.
• ایجاد شیب هایی که قابل تراس بندی و بالا آوردن سطح باشد.
• ا ستفاده از منابع جمع آوری باران و قطره ای کردن آن و هدایت برای استفاده در آبیاری گیاهان.
• تبعیت از همه قوانین، فرمان ها و آیین نامه ها ی برنامه منظرو
• تبعیت از احکام کود که اخیرا تصویب شده است.
صرفه جویی در مصرف انرژی
• نمای جنوبی خانه ها و ساختمان ها بیشترین شدت آفتاب در حالی که نمای شرقی و غربی به ترتیب آفتاب صبح و بعد از ظهر و نمای شمالی کمترین میزان آفتاب را دریافت می کنند. درختانی را انتخاب کنید که با ایجاد سایه به خنک بودن ساختمان ها کمک کنند و در ضلع جنوبی به کاهش مصرف انرژی کمک کنند.
• بر روی کولر ها و دستگته تهویه هوا سایه اندازی شود تا با افزایش خنکی، میزان مصرف انرژی را کاهش دهد.
• از درختان سایه انداز در پارکینگ ها و دیگر سطوح سخت استفاده کنید.
• در مکان های ممکن از انرژی خورشید برای روشنایی استفاده کنید.
• تبعیت از احکام شهرداری و دیگر دفاتر دولتی در باره روشنایی فضای خارجی.
• ترکیب روشنایی به نحوی که آلودگی نوری درخشندگی شدید را کاهش دهد، جلوگیری از نفذ نور به مکان های دیگر، افزایش امنیت و ایمنی و کاهش مصرف انرژی.
• بیشتر از تکنولوژی نورپردازی به سمت پایین استفاده کنید تا به سمت بالا.
• به جای روشنایی الکتریکی از روشنایی خورشیدی در پارک ها استفاده کنید.
راهنماهای طراحی پارک شامل رهنمود های مفهومی برای بهتر کردن مطلوبیت پارک ها است.
طراحی پارک:
1. بوجود آوردن یک ورودی اصلی برای پارک، که حس ورود به پارک را القا کند شامل ایجاد عناصر زیر در ورودی پارک: تابلوی اسم پارک، محوطه ای دارای درختان گلدار، کفپوش خاص و در صورت امکان جایگاه نشستن.
2. در صورت امکان، قرار دادن ورودی اصلی در نزدیکی ایستگاه اتوبوس یا خط عابر پیاده.
3. تامین ورودی جدایی برای ماشین های نگهداری، دور از ورودی اصلی پارک برای عابران.
4. خلق سیستم سیرکولاسیونی که مردم را به عبور مطلوب هدایت کند بدون اینکه آنها را مجبور به توقف کند.
5. ایجاد دسترسی مستقیم به زمین بازی، اتاق استراحت و زمین های بازی.
6. قرارگیری زمین بازی به فاصله حداقل 24/15 متر از خیابان یا پارکینگ. زمین های بازی نزدیک تر از62/7 متر باید با یک حصار فولادی به ارتفاع 91 سانتی متر احاطه شود.
7. ساخت زمین بازی در نزدیک مسیر اصلی و نزدیک ناحیه پیک نیک گروهی و ناحیه باز چمنزار.
8. زمین های ورزش باید برای حداکثر دید برای امنیت در طول لبه های پارک قرار بگیرند. ایجاد حائل از 57/4 متر تا 9/6 متر از خیابان مثل یک خاکریز کوتاه یا حائل کوتاه.
9. جهت یابی بهینه برای زمین های ورزشی
10. راستای محور طولی زمین ها ورزشی باید در جهت شمال به جنوب قرار بگیرد.
11. طراحی پارک باید حیطه بزرگی از زمین خاکی یا گیاهی پیوسته داشته باشد.
12. پارکینگ کافی می باید برای کاهش مشکلات پارکینگ برای خیابان های مسکونی و یا شریان های اصلی درپارک های منطقه ای و عمومی طراحی شود.
13. تسهیلات اتاق استراحت باید برای تمامی پارک های منطقه ای و عمومی و پارک های مجاور پر استفاده فراهم شود.
14. پارک ها باید با تاکید بر استفاده ارتباطی و حیطه های چند عملکردی تفرجگاهی و تسهیلاتی که بطور موثر از منابع پارک استفاده می کند طراحی بشوند.
15. همه پلان های اصلی منحصر به فرد برای توسعه پارک های جدید باید در معرض روند تصویب پلان اصلی قرار بگیرند که تصویب پلان نهایی را توسط کمیسیون شورای شهروندان برای پارک ها وتفرجگاه ها، الزامی می کند.
16. شهر می باید بر طرح های نوآورانه و بی همتا و ترویج صفت منحصر به فرد در طراحی هر پارک تاکید کند. سایت ها، امکانات، بنا ها یا منظر تاریخی یا فرهنگی معنی دار در هر پارکی باید شناخته شود و اینکه آنها در کجای طراحی پارک قابل ارائه است.
17. پارک های مجاور نباید شامل مراکزعمومی، استخرهای شنا، استخر کودکان، پارکینگ داخل سایت یا زمین نورافکن دار باشد. نباید محدودیتی برای المان های تفریحی برای پارک های عمومی و منطقه ای وجود داشته باشد.
18. پدید آوردن یک زمینه مشخص برای پارک در زمان مقتضی برای بنا کردن یک شخصیت منحصر به فرد که با فعالیت های پارک و مکان آن سازگار باشد. زمینه باید بوسیله کاراکتر اجزای معماری، رنگ ها، جنس مصالح، مبلمان، وسایل بازی و انتخاب گیاهان تکمیل شود.
19. ایجاد وحدت در طراحی پارک بوسیله فراهم کردن عناصر تکرار شونده، رنگ و مصالح در کل پارک.
20. پلان اصلی سایت باید برای توسعه یا نوسازی درپروسه بحث عمومی اولیه توسعه پیدا کند. در هرجای ممکن، افراد سرویس دهنده مستقر در پارک باید برای کمک در انتخاب المان های تفریحی پارک، مورد مشورت قرار بگیرند.
21. در صورت تناسب داشتن طراحی پارک های عمومی و منطقه ای برای استفاده شبانه. روشنایی در شب باید برای حفظ امنیت و پیش بینی استفاده های تفریحی باشد، در حالی که نور زیاد و زننده را در مناطق مسکونی اطراف محدود می کند.
22. امتیاز انحصاری یا عمومی/خصوصی فرصت های سرمایه گذاری باید شامل انجمن های موجود و آینده و پلان پارک های منطقه ای باشد.
23. فضاهای استراحت باید در طول پارک در مکانهای مناسب وجود داشته باشد. فضاهای استراحت باید دارای جایگاه دوچرخه، آبخوری، سایه بان و امکانات پیک نیک دسته جمعی باشد.
24. دسترسی کافی برای ماشین های آتش نشانی، اورژانس و ماشین های سرویس دهی در پارک ها و فضاهای باز وجود داشته باشد.
25. ترویج استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی و گیاهان بومی در جای مناسب پارک ها.
26. توسعه سیستم علائم در مسیرها که اطلاعات را برای کاربران مهیا می کنند، مثل دستورات ایمنی، شرح امکانات و فواصل.
27. طراحی تسهیلات پارک برای کاهش مصرف آب. پارک و تسهیلات باید در صورت نیاز برای افزایش و حفظ مشخصات طبیعی سایت و کاهش آب مصرفی و بقای نیاز متعاقب فرمان حفظ آب شهری طراحی شده باشند.
28. خصوصیات منظر طبیعی شامل: گیاهان طبیعی، خصوصیات آبی، صخره ای یا فرم خاکی در طراحی برخی پارک ها مطلوب است.
امکانات و مبلمان
برای بررسی نقش مردم در طراحی پارک ها بهترین منبع آیین نامه هایی است که توسط شهرداری ها و شوراهای شهر تهیه می شوند. در اینجا به اختصار به بیان ضوابط مطرح شده از طرف انجمن منظر پایدار و راهنمایی طراحی پارک منتشر شده توسط دپارتمان پارک ها شهر ساکرامنتو می پردازیم به عنوان نمونه ای برای راهنمایی معماران منظر و نیز دست اندرکاران تهیه آیین نامه ها.
منبع آب خوری
باید در دسترس باشند و یک کوزه جانبی پرکننده داشته باشند. از Murdock M43-2 استفاده شود به رنگ برنزی فقط.
در جایگاه مناسب نزدیک زمین بازی کودکان، محوطه پیک نیک و امکانات ورزشی قرار بگیرند.
جایگاه کباب و باربیکیو
اجاق های گروهی باید از انواع لوکس پایه دار باشد که قفسه جانبی دارد و مدل 220-X (Iron Mountain Forge) است.
اجاق های انفرادی باید از انواع لوکس پایه دار باشد که قفسه جانبی دارد و مدل (Iron Mountain Forge) 205-X است.
سطل زباله
باید در نزدیکی تمامی سکوها، میزها و زمین های بازی و امکانات ورزشی و همه فضاها قرار گیرند.
سطل های زباله باید با بقیه مبلمان هماهنگ باشند.
سازه سایه ساز
گروه کوچکی از فضاهای پیک نیکی باید به اندازه 25 تا 50 نفر را در خود جا دهند و فضاهای پیک نیکی گروهی بزرگ تر باید 50 تا 100 نفر را جا دهند.
امکانات دیگر سایت
سنگ های تزئینی باید در میان باغچه ها، در طول لبه باغچه ها در جدول زمین بازی و در زمین بازی به عنوان اختصاصی باشند،
اتاق استراحت و دستشویی های فضای باز
وسایل ثابت باید از فولاد ضد زنگ باشند.
استفاده از نت پولیش شده و توسط دو لایه رنگ ضد خط نوشته پوشانده شوند.
از کاشی و آجر در دستشویی های بیرون استفاده نشود.
حداقل یک GFI خارجی با چهار خروجی برای استفاده زیاد، ضد آب ، ضد خرابکاری و با پوشش قفل شونده قرار دهید.
اتصالات فاضلاب باید شبیه اتصالات آب اجرا شود.
مسیر دوچرخه سواری
1. مسیر دوچرخه سواری باید 12 فوت عرض با دو فوت مسیر گرانیتی و ... در هر طرف مسیر دوچرخه سواری یا 3 فوت عرض تقسیم شده ... در یک طرف مسیر برای پیاده روی و دویدن همانسور که هر LAS استاندارد پارک ها می گوید. عرض کمتر برای مسیر دوچرخه باید توسط مدیر پروژه بر اساس ... تصویب شود.
2. دیگر مسیرها (از جمله قسمت پارکینگ) باید بر طبق استانداردهای ساخت فضاهای عمومی باشند.
حصارکشی
برطبق آخرین نسخه استاندارد مشخص برای فضاهای عمومی
مبلمان سایت
1. مبلمان چوبی قرار ندهید مگر وقتی به طور خاص مدیر پروژه درخواست می کند و یا برای هماهنگی با مبلمان موجود در سایت.
2. فقط از مبلمان ثابت در زمین سایت استفاده کنید مگر موارد تصویب شده قبلی.
3. رنگ ها باید توسط شهر تصویب شده باشند. مبلمانی را انتخاب کنید که مهیا کند رنگ همساز با مولفه های بازی و دیگر مبلمان را.
4. 2 فوت بین لبه سخت و قسمت مبله شده سایت مانع قرار دهید.
سکوها و میزهای پیک نیک
1. سکوهای فقط 8 فوتی و میز های پیک نیک برای جا دادن حداقل 8 نفر هر جا که ممکن بود استفاده کنید.
2. برطبق ADA و بند 24 استاندارد، حداقل یک میز در یک سطح قابل دسترسی برای استفاده کننده از صندلی چرخ دار قرار دهید. حداقل یک سمت میز به اندازه 4 فوت با میز یا دیگر موانع فاصله داشته باشد.
3. میزهای پیک نیک و سکوها را در محل هایی در سطح پارک پخش کنید مثل: ورودی پارک، به طور منظم در طول مسیر گردشی اصلی، در پیرامون پارک دور از خیابان، به صورت تکی یا گروهی برای جمع شدن و گفتگو، برای تماشای یک منظره جذاب یا خوشایند و برای نظارت مستقیم بر کودکان.
4. قرار دادن سکوها در کنار امکانات خاص (محل بازی، زمین تنیس و ...)
5. قرار دادن سکوها با یک طرف پشت به دیوار یا درختان برای افزایش حس امنیت.
6. سکوها را از مسیر حرکت فاصله دهید تا رهگذران مزاحم کسانی که روی سکو نشسته اند نشوند.
7. سکوها باید در جایی قرار گیرند که در تابستان بیشترین سایه و در زمستان بیشترین آفتاب را دریافت کند.
جای دوچرخه
جای دوچرخه باید نزدیک پارک و ساختمان های موجود باشد که اجازه دهد دوچرخه ها پارک و قفل شوند و یا توسط مدیر پروژه جای آنها تعیین شود.
شیب بندی و کاشت
رای بررسی نقش مردم در طراحی پارک ها بهترین منبع آیین نامه هایی است که توسط شهرداری ها و شوراهای شهر تهیه می شوند. در اینجا به اختصار به بیان ضوابط مطرح شده از طرف انجمن منظر پایدار و راهنمایی طراحی پارک منتشر شده توسط دپارتمان پارک ها شهر ساکرامنتو می پردازیم به عنوان نمونه ای برای راهنمایی معماران منظر و نیز دست اندرکاران تهیه آیین نامه ها.
شیب بندی:
1. سطح خاک شیبدار را تندتر از 5:1 شیب بندی نکنید چون به راحتی با ماشین چمن زنی هرس نمی شوند.
2. پوشاندن زمین بازی مثل زمین بیس بال و فوتبال حداقل 1.5 درصد، ترجیحاً 2 درصد.
3. لحاظ کردن فضایی برای تماشاچیان وقتی کناره های زمین شیب بندی می شود و مهیا کردن سطوح کافی برای نشستن تماشاچیان.
4. تامین شیب های متقاطع کمتر از 2 درصد در پیاده راه ها، مگر اینکه ثابت شود که تا 2 درصد شیب منفی در پارک کارآمد باشد.
5. بر طبق قوانینADA (آمریکاییان با ناتوانی حرکتی) و بند 24 قانون ساختمان کالیفرنیا شیب طولی راه ها بسته به نوع خاص زمین سایت ممکن است تغییر کند و اگر نرده محافظ نداشته باشد بیشتر از 20:1 (5 درصد) نباشد.
6. حداقل کردن نیاز به نرده حفاظ تا حد امکان، بنا به قوانینADA و بند 24 قانون ساختمان کالیفرنیا.
7. سطوح سخت زمین ها باید تا 1 درصد شیب داشته باشند.
8. شیب سایت پارک برای جبران توپوگرافی زمین، شامل خاکریز در بعضی پارک ها قابل قبول است.
9. طراحی سایت باید با میزان متعادلی خاک ریزی و خاک برداری انجام شود.
زهکشی و فاضلاب
1. ایجاد محوطه ای برای جمع آوری آب (طبق استاندارد شهر) در هر محوطه و شیب سطح زیرین حداقل تا 1 درصد تا محوطه جمع آوری آب.
2. ورودی زهکش ها و جداکننده ها را داخل و یا نزدیک زمین بازی قرار ندهید.
3. ورودی های قطره ای با قطر کوچکتر از 16 اینچ را برای نواحی منظر و کوچکتر از 24 اینچ را برای نواحی دیگر استفاده نکنید. ورودی های قطره ای باید با شفته اندود محکم شده باشند.
4. به استاندارد جزئیات ساختمان پارک ها و مشخصات ساختمان پارک های عمومی مراجعه کنید و اطمینان حاصل کنید که مرجع مورد نظر آخرین ویرایش است.
5. برای زمین های گودی که درخت کاری شده اند یا با چمن پوشیده شده اند، مسیر آب شیب حداقل 2 درصد داشته باشد.
6. برای زهکش یا مجرای فاضلاب سیلاب در مرحله دوم کار، یک پست سفید شده 4 در 4 به ارتفاع 2 فوت بالا تر از زمین با با نوشته "SD Stub" روی آن قرار می گیرد.
7. حیطه درختکاری شده یا چمن کاشته را در تقاطع با پیاده راه ها زهکشی نکنید.
سنگفرش
بتن
1. آخرین لایه سطحی در مسیرها باید به طور عمودی بر روی لبه های مسیر کشیده شود مگر در مسیرهایی با سنگفرش خاص.
2. ایجاد حداقل یک مسیر در طراحی پارک بین همه حیطه های کاربردی عمده 10 فوت عرض مناسب و 8 فوت حداقل عرض برای استفاده ماشین های نگهداری و سرویس دهی است. و همه پیچ ها در این مسیر نباید شعاع کمتر از 10 اینچ داشته باشند.
3. مسیرهای پیاده روی باید 6 فوت عرض داشته باشند به جز جایی که جزو مسیر گردش نیست و فقط درو زمین بازی را احاطه می کند که ممکن است به عرض 4 فوت باشد.
4. بتن های حد فاصل چمن و بتن های اطراف وسایل روشنایی در سطوح چمنی باید 9 اینچ عرض داشته باشند مگر به طرز دیگری قابل قبول باشند.
5. بتن مسیرهای پیاده روی و دیگر سطوح تخت استاندارد باید با بافت تنیده با ضخامت 3 و ½ اینچ کارگذاشته شوند.
6. توده شالوده باید بر طبق نیاز به صورت موردی انجام شود.
7. ضخامت لبه ها و 4 اینچ شالوده باید فقط شامل مسیر هایی شود که برای ماشین های سرویس و نگهداری استفاده می شوند.
کاشت
1. اگر جای کافی داری درختان را به صورت گروهی بکارید نه تکی یا خطی با فاصله مساوی، مگر اینکه طراحی نوع دیگری به شما دیکته کند.
2. به اندازه 12 فوت بین تنه درخت و لبه سطح سخت فاصله بدون مانع قرار دهید.
3. حداقل 20 فوت فاصله بین درختان یا بین درخت و دیگر عناصر عمودی سایت در محوطه چمن قرار دهید مگر اینکه مدیر پروژه مسافت دیگری از شما خواسته باشد.
4. یک حیطه ورودی کاشته شده (چمن نباشد) برای قرارگیری نشان نام پاک ایجاد کنید. از درختان یا درختچه های گل ده دائمی با نیاز کم به نگهداری برای تاکید بر نشانه استفاده کنید.
5. از لیست اختصاصی برای انتخاب درختان با توجه به حیطه کاشت استفاده کنید.
درختان انتخاب شده باید توسط مدیر پروژه تصویب شوند و با داشتن معیارهای زیر تکمیل شوند:
• مناسب محیط ویژه سایت باشند
• شرایط خاک سنگین را تحمل کنند.
• تحمل یخبندان
• آشغال زیادی تولید نکنند یا طول مدت ریزش برگ، میوه یا آثار طولانی نباشد.
• مقاوم به بیماری و آفت
• دارای ریشه عمیق
• مقاوم به گرما (مستعد آفتاب سوختگی نباشد)
• گونه های درختی با ریشه کم عمق اگر بین فضای کاشت و یا با پنل های مانع ریشه کاشته شوند ممکن است با تعمل پذیرفته شوند
• وقتی درختی را در فضای بریده سده میان سطح سخت قرار می دهید، حداقل دایره ای به قطر 5 فوت اطراف آن در نظر بگیرید. وقتی که بودجه اجازه می دهد شامل شبکه پای درخت یا سنگفرش از گرانیت تجزیه شده.
• اندازه کاشت:
o 15 گالن برای درختان، بجز موارد خاص
o 5 گالن برای درختچه های بزرگ
o 1 گالن برای درختچه های کوچک درخت مو و گیاهان رونده (پوششی)
• درختان باید نزدیک تر از 18 اینچ از وسایل نورپردازی یا سازه های عمودی کاشته نشوند.
• کاشت درختان گلدار در ورودی همه پارک ها در صورت امکان.
• برای کاهش مشکل حشرات درختان تابستانی گلدار را در کنار زمین بازی و محوطه پیک نیک نکارید.
• درختان کاشته شده در کنار خیابان، پارکینگ
• در صورت امکان از درختان و درختچه ها و گیاهان پوششی کم آب استفاده کنید.
• استفاده از گیاهان بومی در طراحی پارک به منظور کاهش نگهداری و افزایش جلب علاقه به منظر پیشنهاد می شود.
• 20 درصد گیاهان به کار رفته در پارک باید از گونه های بومی کالیفرنیا باشند جهت تبعیت از شورای شهر.
• در هر جای ممکن در پارک یک حیطه ای پوشیده از گیاهی با نگهداری کم یا علف محلی برای گردهمایی قرار دهید.
• یک مثلث بصری در تقاطع پارک و یا ورودی برای به حداکثر رساندن ایمنی و شفافیت برقرار کنید.
• تست حاصلخیزی خاک ها را انجام و در خصوصیات پروژه گزارش دهید.
• انتخاب و جانمایی درختان در زمین پارک باید توسط مدیر پروژه یا معمار منظر بازبینی و تصویب شود.
وسایل بازی
رای بررسی نقش مردم در طراحی پارک ها بهترین منبع آیین نامه هایی است که توسط شهرداری ها و شوراهای شهر تهیه می شوند. در اینجا به اختصار به بیان ضوابط مطرح شده از طرف انجمن منظر پایدار و راهنمایی طراحی پارک منتشر شده توسط دپارتمان پارک ها شهر ساکرامنتو می پردازیم به عنوان نمونه ای برای راهنمایی معماران منظر و نیز دست اندرکاران تهیه آیین نامه ها.
زمین بازی
اندازه و نوع:
• برای 2 تا 5 ساله ها جمعاً باید 3500 S.F. min. با یک محوطه کوچک ماسه ای و حداکثر ارتفاع کف 48 اینچ باشد.
• برای 5 تا 12 ساله ها باید محوطه ماجراجویی 5000 S.F. min. طراحی شود. ارتفاع از 48 اینچ تا در بلندترین مکان به 72 اینچ برسد.
• محوطه مشترک باید 5000 S.F. min. باشد و برای 2 تا 12 ساله ها طراحی شود. نصف آن برای 2 تا 5 سال و نصف دیگر برای 5 تا 12 ساله ها. (minimum area value define by user)
طراحی
• ایجاد 2 اینچ فاصلی بین کف تمام شده از الیاف چوبی مهندسی شده یا ماسه بازی و بالای لبه محوطه بازی.
• وجود علامتی در ورودی هر زمین بازی. متن آن به صورت زیر باشد:" دسترسی به زمین بازی" و "2-5 سال" ، "5-12 سال" یا "2-12 سال" و علامت دسترسی و "نظارت بزرگسالان توصیه می شود". این علائم باید بر طبق آنچه رسم است ساخته شوند از permalene با رنگ برنزی قهوه ای و نوشته ها و علائم آبی با سازه منظر، به ارتفاع 4/3 -13 اینچ و 10 اینچ عرض نصب شده برارتفاع 3 فوت ...
وسایل بازی
1. زمین ارتباطی مستقیماً در برابر دسترسی ورودی اصلی جهت گیری شود. رمپ دسترسی زمین بازی بر طبق قوانین ADA ، دستورالعمل کمیته حفظ امنیت مصرف کننده CPSCو ASTM ایجاد شود. ارجاع شود به استاندارد های جزئیات پارک
2. محوطه تاب بازی از جایگذاری شود دورتر از محوطه بازی فعال برای جلوگیری از برخورد در مسیر حرکت. محل تاب خوردن می تواند از نظر فیزیکی و یا بصری از زمین بازی فعال جدا باشد.
3. 2 فوت اضافه بین حیطه فرود مورد نیاز برای وسایل بازی و لبه کف زمین بازی در نظر گرفته شود.
4. حیطه فرودها با هم همپوشانی نداشته باشند به جز در مورد حیوانات فنری و دیگر بازی های روی سطح زمین برای برآوردن استانداردهای قابل قبول وسایل.
5. در طراحی بازی کاشی کائوچویی قرار ندهید.
6. ماسه باید از نوع شماره 2 سفید که توسطPatterson Sand and Gravel، Sheridan، California و یا مشابه اینها تولید می شود استفاده شود.
7. شهرداری باید رنگ وسایل بازی را تصویب کند.
8. ایجاد یک محوطه نشستن گروهی سایه دار و نیمکت های خاصی برای نظارت مستقیم بر کودکان در خلال بازی.
9. ایجاد یک رمپ دسترسی به بر طبق جزئیات استاندارد به سمت فضای بازی.
ضوابط طراحی وسایل بازی:
1. وسایل زمین بازی و طراحی باید بر طبق استانداردها و دستورالعمل های جاری کمیته امنیت استفاده کننده آمریکا CPSC (چاپ چهارم SB 2733) راهنمای امنیت زمین بازی عمومی و استاندارد هایASTM باشد.
2. طراحی زمین بازی باید بر طبق آخرین نیازهای نمایندگی آمریکائیان با ناتوانی حرکتی در محیط های عمومی که شامل بالابرهای دسترسی و اتفاقات سطح زمین می شود.
3. استفاده از وسایل بازی فقط از فروشندگان مصوب شهر: سازه های منظر،,Little Tikes or Miracle Playground Equipment مستثنی شده از دیگر مصوبات.
4. مولفه های وسایل زمین بازی شامل بالارونده ها، مسیر های، سکوها و ایستگاه ها به طور عمده باید از فلز و جدا کننده ها و پنل ها از پلاستیک ساخته شوند.
5. طراحی باید بقا و نگهداری بلند مدت مورد نیاز وسایل خاص را به خوبی لحاظ کند. ظرفیت رخداد وندالیسم (خرابکاری) و نوشته های دیواری (پیشنهاد شده که وسایل بازی 20 سال در محل باشند)
6. وسایل بازی چوبی نباشند.
7. نگهداری خوب و قابلیت خراب شدن اقلامی چون پنل های حبابی، پنل های بازی با کلمات، پنل ایکس او (XوO)، سرسه و مکعب های باز و بالارونده های چرخشی نباید استفاده شود.
8. طراحی وسایل زمین بازی باید برای تغییرات مورد نیاز شهر انعطاف پذیر باشند.
9. وسایل زمین بازی باید شامل عناصر مختلف بازی و دارای ارزش بالایی باشند.
10. شورای شهر LAS وسایل و طرح های منحصر به فرد و مبتکرانه را تشویق می کند.
11. وسایل بازی باید بر اساس نیاز های رو به گسترش کاربران باشد.
12. تم محوطه بازی در هر زمان ممکن باید مورد استفاده قرار گیرد.
مولفه های مطلوب محوطه ماجراجویی
1. سرسره: 3 یا بیشتر با یک سرسره مارپیچی و یکی سرسره بادی و یکی انتخابی.
2. تسمه پلکانی یا سرسره نواری
3. بازی های بالای سر: 2 تا یا بیشتر مانند نردبان افقی حلقه ها.
4. پل: یکی یا بیشتر پل معلق یا قوس دار.
5. بالارونده - دیواره یا طناب: دو تا یا بیشتر بالارونده فلزی، به صورت قوسی یا عمودی و غیره.
6. میله بارفیکس
7. تاب قوس دار یکی یا دو تا با کمربند ایمنی
8. تاب با تایر ماشین، اگر فضا و بودجه اجازه می دهد.
9. سقف ها
10. در صورت امکان مولفه ها را از زمین بازی کپی برداری نکنید.
مولفه های مطلوب زمین بازی
1. سرسره ها: دو تا سرسره که یکی از آنها دوبله باشد یا دوتا کنار هم.
2. یک نوع تونل سینه خیز رفتن و یا پل
3. پنل فعالیت: انواع مختلفی مثل پنل موسیقی، پنل فرمان.
4. تاب قوسی کودکان: یک یا دو تاب با صندلی کامل (نه نیمه)
5. سوارکار فنری: دوتا یا یکی با دو صندلی
6. در صورت امکان مولفه های استفاده شده در قسمت بازی های حادثه ای را تکرار نکنید.
منابع:
• Park Design Guidelines For Use by Consultants and City Staff. Revised 6/26/01
• راهنمایی طراحی پارک شهر ساکرامنتو ، دپارتمان پارک ها بخش معماری منظر
•www.sustainablelandscapecouncil.org
• http://www.yatesplaygrounds.co.uk
این طرح از ادامه کار بر روی توسعه مجدد رودخانه Molinao و کاشت گیاه مرداب در کنار رودخانه جلوگیری میکند. هدف، احیاء گیاهان اصلی کنار رود است.
VAUMM برنده مسابقه طراحی برای پارک Molinao شد. به نظر میرسد طرح آنها در ادامه پارک کنار رودخانه در پایانه شرقی شهر تا بزرگراه و سراشیبی Bosco باشد.
فضای ورزشی در انتهای قسمت جنوبی پارک و در مجاورت مسیر عابر پیاده از پل خیابان Bosco قرار دارد. تجهیزات پاسخگوی اختلاف سطح در پایانه جنوبی هستند و با نزدیک شدن به سراشیبی این قضیه را بیشتر حس خواهید کرد. در این قسمت ارتفاع سقف ساختمان کوتاهتر شده و مشخص است که آنجا بالاترین سطح توپوگرافی پارک است.
به همین روش، قسمت بدون سقف فضای ورزشی در ادامه فضای سبز بالا رفته است. پیشنهاد بر این است که بر بالای این بلندی درختانی کاشته شود تا سایهشان بر روی فضای ورزشی و قمستی از پارک بیفتد.
از دیدگاه محوطهسازی، این طرح در ادامه بلوار پوشیده شده از درخت در امتداد رودخانه است. موقعیت فضای ورزشی مسقف و بدون سقف فضای سبزی ایجاد کرده که کنار رود و سراشیبی رو به مسیر San Markos را به صورت متقاطع به هم وصل میسازد.
در کنار پل راهآهن، طبقهبندی نهایی فضایی برای استفاده موقت و گذرای مردم در نظر گرفته شده است. ارتباط با این قسمت از طریق پل موجود میسر است. به عنوان یک گزینه اضافه شده، دو دسترسی دیگر در زیر پل راهآهن ایجاد شده که ما را به وسایل نقله خدماتی میرساند.
این طرح از ادامه کار بر روی توسعه مجدد رودخانه Molinao و کاشت گیاه مرداب در کنار رودخانه جلوگیری میکند. هدف، احیاء گیاهان اصلی کنار رود است.
درختزار با گیاهان ترکیب بادوام و برگریز از پارک در مقابل بزرگراه محافظت میکند. درختهای انتخاب شده با تغییر فصل رنگشان تغییر میکند ولی انبوهی خود را در طول سال حفظ میکنند. مسیر رفت و آمد میان این پوشش گیاهی و پیادهرو با چمن و بلوکهای سیمانی مشخص شده است.
این تیم یكی از سه تیم منتخب برنده طراحی سه سایت قدیمی و نادیده گرفته شده در تفریگاه ملی بود. پیشنهاد طرح برنده برای این باغ، تجدید هویت به این بخش نادیده گرفته شده از تفریحگاه ملی با ساختمانی بر پایه میراث طرح اصلیش در دهه 1970 و ایجاد چشم اندازی با شكوه از تپه ها، باغ ها و جنگل های سرسبز با یك غرفه كنار دریاچه می باشد.
«همكار ما، پیت واكر، اهداف طرح را بسیار واضح و روشن برای هیأت ژوری توصیف كرد: ما تیمی هستیم كه به این باغ علاقه مند است؛ منحنی های دریاچه و لبه صاف آن، مسیر پر پیچ و خم و یك برآمدگی در پایانه شرقی. ما از وضوح و خوش بینی این طرح نوگرا استقبال كردیم.
از نظر ما، این باغ به مثابه یك بوم نقاشی از ادغام منظره طبیعی و ساختمان برای ایجاد مكانی جدید در فضایی مسطح و بزرگ از این تفریحگاه با احترام و توجه به اهمیت مكانی آن است. تنها گزینه ای كه به نظر ما آمد، گسترش این میراث و چشم انداز و طراحی یك غرفه بود.»
این غرفه یك جعبه بزرگ معلق است كه 20 فوت بالاتر از دریاچه و در میدان قرار دارد. رستوران شیشه ای در قسمت شمالی قرار گرفته كه نصف ساختمان را اشغال كرده. پله های مجللی كه در طرف دیگر ساختمان می باشند، به سمت دریاچه پایین می آید و بازدیدكنندگان را محو تماشای چشم انداز پیش رو، جزیره، دریاچه یخ بازی/قایق سواری و تپه ها می نماید.این طرح پیشنهادی برای ساختمان یك نمودار شبكه ای ساختاری است كه می توان مناظر را از همه طرف مشاهده نمود كه نور را به صورت درخشش روشن در شب منعكس می كند.
همانند طرح اصلی SOM، غرفه در راستای ساختمان هایی كه در قسمت شمالی تفریحگاه قرار دارند، ساخته شده. مسیر به سمت غرب پیش می رود و به بنای یادبود جنگ جهانی دوم، به یك میدان بزرگ، مقابل ساختمانی با ظرفیت 1500 نفر می رسد.
طرح هندسی ساده با خطوط راست این غرفه در تضاد با منحنی های زیبا و باشكوه چشم انداز است. برای ایجاد این حس در بازدیدكنندگان كه وارد منطقه ای ویژه وخاص شده اند، اطراف پارك را با دیوارهای كوتاه، 10 الی 12 فوت بالاتر از توپوگرافی موجود محصور كرده اند.
درختان جدید بر روی تپه ها با خاك جدید و سالم تر كاشته می شوند و درختان قدیمی به مكانی دیگر برای ایجاد مرز جنگلی منتقل می شوند.
در داخل باغ، چمن های وسیعی برای آفتاب گرفتن و پیك نیك بازدیدكنندگان، گیاهان فصلی، آمفی تئاتر خصوصی و جزیره ای با گیاهان مگنولیا و مسیری جدید به سمت یادبود 56 امضاء كننده به چشم می خورد. با وجود گیاهان آبی كناره دریاچه، مرز سنگی اطراف آن بسیار چشمگیر و به یاد ماندنی است.
زیرساخت دریاچه به گونه ای طراحی شده كه در فصل زمستان می توان از آن به عنوان پیست اسكیت روی یخ و در فصل تابستان به عنوان دریاچه قایق سواری با تفرجگاه كنار ساحلی با كف تخته ای مدور استفاده كرد. یكی دیگر از برنامه های آتی، انتقال خانه تاریخی لاك كیپرز به این باغ است. باغ به مسیرهای جدید، نیمكت ها و چراغ ها در اطراف دریاچه نیز مجهز خواهد شد.
پیش بینی شده كه این طرح در سال 2014 آغاز و در سال 2016 به بهره برداری برسد.
کلیدها , معماري منظر , معماری , طراحی باغ
با توجه به قرارگیری طرح در کانون شهر، این پارک خطی، سایت مناسبی برای طراحی داشت. وجود ساختمان هایی با کارکردهای چندگانه شامل کاربردهای اقتصادی، اجتماعی به همراه محیط زیست غنی در اطراف سایت (همسایگی ها) و برنامه شهری گسترده، از دیگر مزایای طراحی در این سایت به حساب می آمد.
پرسپکتیو های Hart Plaza از پیاده رو
علاوه بر این، با شکل گیری هویتی غنی و فرمی قوی در سایت، طرح نهایی، ایده ای رو به گسترش بود نه یک روگذر ساده به صورت فضای خالی؛ مناطقی انبوه از درختان، فضاهای سبز ساخته شده، شبکه معابر و سیرکولاسیون موجود، همه و همه محدودیت های موجود در سایت بودند که می بایست در طرح پیشنهادی لحاظ شوند. با توجه به این محدودیت ها، گروه طراحی، به منظور مقابله با مسائل و مشکلات شهری، پروپوزال موجود را یه صورت زیر تعریف کردند:
- لحاظ کردن زمین ها و املاک متروک
- لحاظ کردن زیست بوم های بلاستفاده
- لحاظ کردن پارک ها و نوار های سبز خطی بلاستفاده
- لحاظ کردن فضاهای عمومی بلاستفاده
- دسترسی های محدود و متصل به رودخانه
هتل مسکونی و باغات
پس از بررسی اهداف پروژه، مشخص شد که طراحی در فضای شهری بدون در نظر گرفتن نمای سابق رودخانه ، نه تنها هیچ منفعتی برای آن شهر نخواهد داشت؛ بلکه دغدغه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی موجود در آن را نیز رفع نخواهد کرد.
با توجه به قواره های خالی و مناطق مسکونی رها شده، برای شروعی دوباره، بهتر بود این زمین ها تسطیح شوند. این طراحی در واقع فرصتی شد برای احیای مجدد تاریخ غنی و بستر این رودخانه که با حذف خسارات حاصل از آلودگی های محیطی- صنعتی و احیای مجد تالاب های بومی، مراتع و دشت هاصورت می گرفت.
با استناد به موارد ذکر شده، طراحی جدید، بستر پیشین رودخانه را احیا کرده و با بررسی سیاست های امروزی آن، آینده ای جدید را برای آن تعریف می کند. فضایی که به اندازه کافی منعطف بود؛ به ویژه قابلیت تطبیق و گسترش با جمعیت را داشته و پاسخگوی ابزار های فن آوری های دنیای مدرن، اطلاعات نامحدود و ابزار اطلاع رسانی جمعی بوده و علاوه بر این، با برنامه ریزی مناسب، نیاز های شهروندان و کاربران آن را برآورده می سازد.
زمین های سبز طراحی شده
گروه طراحی در واقع با شکستن حصار اطراف رودخانه که پیش از این به عنوان یک مانع عمل می کرد، شهروندان را بیشتر با بستر رودخانه درگیر کرده و دسترسی به منابع طبیعی آن را دوباره ممکن ساخته اند. از سوی دیگر، با توجه به بافت شهری و همسایگی های طرح، به منظور استفاده از زمین ها و قواره های خالی یا بایر، ، طراحی های موقت صورت گرفته است.
در پروپوزال ارائه شده، طراحان قصد داشتند، در حالی که فرصت های اقتصادی بسیاری برای شهر فراهم می آید، این فضاهای بایر را تبدیل به مقصدی سازند که مهاجران از هر سوی جهان، به سمت آن کشیده می شوند. از سوی دیگر، با کاربرد مؤثر تکنولوژی، فرصت مناسبی برای ایجاد یک تجربه حسی بین پارک و کاربران آن به وجود می آمد. در این پروژه، طرح بار دیگر، زیست بوم های طبیعی را تعریف کرده که با تخریب و حفاری لبه های موجود رودخانه، مجدداً رونق می گیرد.
" زیست بوم ها و زمین های کشاورزی"
بدون شک، از بین رفتن زیستگاه های بومی ، تأثیر زیادی در تغییر کیفیت اکوسیستم های حاشیه رودخانه داشته است. این تالاب ها، به عنوان مأمنی برای حفظ گونه های طبیعی و در معرض خطر بافت شهری، تنظیم سطح آب رودخانه و منبعی برای احیای آب آبگیرها عمل می کند. لایه های اضافه شده به این طراحی شامل فضاهای عمومی-تفرجگاهی خواهد بود.
"مجمع الجزایر طراحی شده"
در این بخش تفرجگاهی، فضاهایی جهت ماهیگیری، ساخت قلعه های شنی و زمین های بازی کودکان با تنوعی گسترده در نظرگرفته شده است. ارزش های زیست محیطی این فضا و زیبایی های خیره کننده اطراف بزرگترین تالاب مصنوعی در این منطقه بی نظیر است.
"زمین بازی های مهیج"
این بخش از طراحی به طور ویژه برای جوانان این منطقه طراحی شده است و به آنها اجازه می دهد که نیازهای فیزیکی، محرکی خود را در این قسمت، برآورده سازند. این منطقه در اصطلاح می تواند منطقه (هر چه خوش آید!) نام گیرد، که با هدف شانس تجربه های مهیج، کشف درون و شکستن حصار محدودیت ها طراحی شده است. گرفیتی ها، صدای موسیقی بسیار بلند از محرک های این زون طراحی خواهد بود.
این طرح شهری که فضا و مکان متنوعی را برای کاربران آن به منظور، استراحت، تعامل، اجراهای گوناگون و ... فراهم می کند مانند پالت رنگی سرشار ار متریال و رنگ های متنوع است؛ بدون شک، این تنوع کمکی بسیاری به تعریف فضاهای یکپارچه، با هویتی منحصر به فرد خواهد کرد.
کلیدها , معماری منظر
محمد مطلّبی عضو هیات مدیره انجمن متخصصان فضای سبز و منظر ایران و عضو مجمع جهانی فدراسیون بین المللی معماران منظر در گردهمایی پژوهش هنر و معماری که به همت انجمن مفاخر معماری ایران در موزه امام علی (ع) برگزار شد، پیرامون کهن الگوهای طراحی منظر معاصر در ایران گفت: باغ ایرانی یکی از کهن الگوها در معماری منظر است. باغ ایرانی به عنوان یک سبک در بین طراحان منظر در سطح جهان پذیرفته شده است. همچنین مطالعات مشابهی در مرد فرش ایرانی با این دید صورت گرفته است.
وی افزود: آنچه در بسیاری از این مطالعات نادیده گرفته شده، این است که با وجود سبک باغسازی ایرانی و ارزش بالای هنری و فرهنگی فرش ایرانی، طراحان معاصر منظر در ایران چگونه می توانند از این کهن الگوها در طرح های خود استفاده کنند؟
مطلبی خاطر نشان کرد: فقدان چنین مطالعاتی باعث شده بسیاری از طراحان، صرف استفاده از فرم باغ ایرانی یا به کار بردن موتیف های فرش در طرح های خود، گمان کنند طراحی های آنان با جامعه امروز ایران سازگاری و تناسب دارد.
پیشینه ای غنی، منظر هایی فقیر
وی با اشاره به اینکه با وجود پیشینه درخشان کشور ما در این زمینه، طراحی منظر امروز ایران از بی هویتی و فقر معنا رنج می برد، گفت: سوال اینجاست که آیا باغ و فرش ایرانی می توانند الگوهای مناسبی برای طراحی منظر در عصر حاضر باشند؟
این عضو هیات مدیره انجمن متخصصان فضای سبز و منظر در ایران تاکید کرد: متاسفانه پژوهش هایی با رویکرد های اجتماعی- فرهنگی راجع به باغ ایرانی بسیار اندک هستند. آنچه صورت گرفته عمدتا توسط شرق شناسان و متفکرین خارجی مثل پتروچیولی و استروناخ انجام شده است.
مطلبی عنوان کرد: همین تعداد مطالعات انجام شده نیز تنها به ساختار هندسی و گرته برداری از فرم پرداخته است.
وی با بیان این که هویت به معنی "چه کسی بودن" است تصریح کرد: باید به دنبال خلق فضایی هویت مند در معماری منظر ایران بود. نباید از یاد برد که با نگاه پالیمسستی یعنی حرکت از کهن متن به متن جدید باید این فضا را خلق کرد. یعنی در هر لایه ای که تراشیده و بازنویسی می شود، اثر نوشته قبلی کاملا از بین نرود.
این عضو مجمع جهانی فدراسیون بین المللی معماران منظر خاطرنشان کرد: طراحی یعنی خلق لایه جدیدی که با عناصر موجود همپوشانی و تعامل دارد. این به معنی تفسیر دوباره منظر برای الگوهای قدیمی با عناصر و اهداف جدید است.
وی در بخش دیگری از سخنانش با تاکید دوباره بر هویت مند بودن طراحی های منظر گفت: مهمترین ویژگی جامعه در حال گذار، بروز بحران معناست در جستجوی " من کیستم؟" است. از سوی دیگر چنین جامعه ای دچار تناقض و تقابل و ناپایداری است. این آشفتگی در تعریف هویت منجر به آشفتگی در ایجاد منطر و فضا می شود.
باغ خاص حاکمان و فرش خاص محکومان بوده است
مطلبی با بیان این که باغ نمادی از هوشمندی انسان ایرانی در بهره گیری از علم هندسه برای خلق فضا است تصریح کرد: باغ ایرانی، فضایی خصوصی برای طبقه حاکم بوده است. از سوی دیگر فرش، نمودی کالبدی-انتزاعی از باغ و نیز پیوند دهنده فضای بیرون و درون بوده. حال این فرش است که، برساخته طبقات پایین جامعه و محکومان است و طبقات مختلف اجتماع در شکل گیری آن نقش داشته اند.
مطلبی با بیان این پرسش که آیا می توان باغ ایرانی را باز تولید کرد؟ادامه داد: آیا باغ ایرانی کارکرد و جذابیت پیشین خود را برای انسان ایرانی عصر حاضر دارد؟ زیرا باغ ایرانی عصاره فرهنگ جامعه ایرانی نیست بلکه نمادی از فرهنگ طبقه حاکمان است. هویت باغ ایرانی در خصوصی بودن، آرامش بخشی، هندسه و نظام های آب، گیاه و معماری آن است و تقلید فرم نمی تواند خالق هویت باشد.
این عضو هیات مدیره انجمن متخصصان فضای سبز و منظر در ایران با تکیه بر سخنان پیشین خود گفت: زمان معاصر زمان دگرگونی، تنوع، سرعت، پیچیدگی، عدم اطمینان و انتقاد از گذشته است.انسان در هر دوره ای هویت خود را با چیزهای متفاوتی تعریف می کند. جامعه همیشه در حال تغییر است. نیازها و انتظارات مردم، سبکها و میزان تحمل انسان نسبت به تغییرات در مدت کوتاهی عوض می شوند. الزامات سیاسی فعالیت های جامعه را هدایت می کنند. در میان چنین نوسانات سریعی، به دشواری می توان پایه های امنی یافت که بتوان بر اساس آنها کار کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می توان باغ ایرانی را باز تولید کرد؟ خاطرنشان کرد: خیر نمی توان، اما می توان هندسه آن را دوباره ساخت. اما نباید از یاد برد که کارکرد یک عنصر از دنیای سنت در زمان معاصر منوط به تغییر آن است.
مطلبی در پایان خاطر نشان کرد: طراحی منظر موضوعی چند بعدی است. دستیابی به الگویی برای طراحی منظر معاصر ایران امری بسیار پیچیده و در وهله اول مبتنی بر شناخت ویژگی های جامعه ایرانی و نیازهای انسان ایرانی معاصر است. به عبارتی دستیابی به این الگو مستلزم شناخت هویت اجتماعی جامعه ایرانی است.
منبع:http://memarinews.com/Pages/News-11285.aspx
.: Weblog Themes By Pichak :.